ORIGINAL_ARTICLE
تکاپوهای دولت جمشید آموزگار برای جلوگیری از انقلاب اسلامی ایران
در مرداد سال 1356 شمسی، رژیم پهلوی دست به ترفند جدیدی زد. شاه برای ساکت کردن مخالفان رژیم و تحت فشارهای بین المللی، امیر عباس هویدا را پس از 13 سال نخست وزیری کنار گذاشت و جمشید آموزگار را جایگزین وی نمود. اگرچه دولت آموزگار برای تحکیم پایههای قدرت شاه و استمرار حاکمیت رژیم بر سر کار آمد، اما در زمان نخست وزیری آموزگار، حوادث بیسابقهای در کشور رخ داد که در تسریع پیروزی انقلاب اسلامی ایران بسیار مؤثّر بود. از طرف دیگر، رهبری قاطع و مدبّرانۀ امام خمینی تدابیر و برنامههای دولت آموزگار را ناکام گذاشت. اینکه چرا آموزگار بر سر کار آمد، در زمان نخستوزیری وی چه حوادثی رخ داد و دولت آموزگار برای مهار انقلاب اسلامی چه کرد مسألههای اصلی این پژوهش است که با تکیه بر روش کتابخانهای-اسنادی با رویکرد تحلیلی-توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61905_0b45756e757fddb8c4d877c9a1d6118e.pdf
2012-02-20
75
90
انقلاب اسلامی ایران
امام خمینی
رژیم پهلوی
جمشید آموزگار
دولت اتحاد ملّی. مقدمه
فواد
پورآریان
por721@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلّم تهران (خوارزمی)
AUTHOR
ارسطو
خداپرست
ar-k2006@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تربیت معلّم تهران (خوارزمی)
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سوء استفاده از اضطرار با رویکردی بر اندیشه فقهی امام خمینی(ره)
امروزه اعمال فشار در انعقاد قراردادها به صورت اکراه فیزیکی و اعمال خشونت کمتر به چشم میخورد، ولی به دلایل مختلف درونی و بیرونی، رضایت افراد در انعقاد قرارداد مخدوش میگردد. به عقیده حقوقدانان وجود شرایط اضطراری در انعقاد قرارداد، علیرغم اینکه رضای فرد به انجام معامله را مخدوش میسازد، به صحت قرارداد آسیبی وارد نمیآورد؛ ولی اگر از همین شرایط اضطراری سوء استفاده گردد و قراردادی غیرعادلانه بر مضطر تحمیل شود، این قرارداد، قابل حمایت نیست. با توجه به سکوت قانونگذار ما در این مورد، حقوقدانان ضمانت اجراهای مختلفی از جمله بطلان، حق فسخ، عدم نفوذ و قابلیت تعدیل یا ابطال قرارداد را برای این نوع قراردادها پیشنهاد کردهاند.
در فقه امامیه نیز هرچند نظر مشهور بر صحت این نوع قراردادها تأکید دارد، ولی برخی فقها بطلان قرارداد در خصوص مبلغ زاید بر ثمنالمثل را پیشنهاد کردهاند که با مخالفت سایر فقها رو به رو شده است. امام خمینی با استناد به قاعده نفی عسر و حرج، این گونه قراردادها را زمانی که به ایجاد عسر و حرج منتهی میگردد، در خصوص میزان زاید بر ثمن المثل باطل دانستهاند. این نظر که به نوعی تعدیل قرارداد به شمار میرود، ضمن اینکه به سایر انتقادات وارد بر نظریات مشابه پاسخ میدهد، میتواند به خوبی حقوق شخص مضطر را تأمین نماید.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61906_e3d187b2f89c0c02cfe9a16d57830f5b.pdf
2012-03-18
26
50
اضطرار
اکراه
سوء استفاده از اضطرار
امام خمینی(ره)
صحت
بطلان
علی
انصاری
saba80fr@yahoo.fr
1
استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فقهی ـ حقوقی جایگاه شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران و نحوة نظارت آن بر قوانین و مقررات
: مطالعة همه جانبة نهاد شورای نگهبان به عنوان یکی از مهمترین نهادهای حکومتی گامی مؤثر شمرده میشود. به این منظور ابتدا از طریق تحلیلی تطبیقی با نهادهای مشابه در سایر کشورها به تبیین جایگاه و فلسفة وجودی این شورا پرداخته شده است.
از آنجا که نظارت بر مدیریت سطح کلان کشور، از جمله نظارت بر انتخابات از صلاحیتهای نهاد شورای نگهبان شمرده شده که به دلیل عدم اشاره به نوع و ماهیت چنین نظارتی، دیدگاههای معارضی در مورد آن ابراز گردیده، و در میان این مناقشات، از آنجا که این نهاد خود عهدهدار تفسیر قانون اساسی است، به تفسیر این اصل اقدام نموده و نوع نظارت خویش را از نوع «استصوابی» معرفی نموده است. علیرغم لازم الاجرا دانستن این تفسیر، به دلیل اشکالات موجود، همچنان میدان بحث و تبادل نظرهای علمی در این زمینه باز بوده، با تحلیل و نقد برخی مستندات، در صدد ارائه نظریة استطلاعی بودن نظارت برآمدهایم که در نوع خود میتواند به خوبی تأمین کنندة یک نظارت کارآمد، منطقی و منصفانه باشد.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61907_958ffc64c3454d14b3f9fa770cd10cac.pdf
2012-03-18
52
73
قانون اساسی
عدم تغایر
تفسیر قانون اساسی
نظارت
انتخابات
استصوابی
استطلاعی
سید محمد
موسوی بجنوردی
mosavi@ri-khomeini.ac.ir
1
استاد گروه فقه و مبانی حقوق و مدیر گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم)
AUTHOR
افتخار
دانشپور
adaneshpour@yahoo.com
2
دکترای فقه و مبانی حقوق پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اعتبارات عقلایی از دیدگاه اصولیون شیعه
در علوم عقلی، اعتبارات عقلایی از آن درجه از اهمیت برخوردارند که می توان گفت از نگاه این علوم انسانیت انسان به توانایی او در ساختن عالم اعتبار است.
اما اعتبارات عقلایی چیست و چه تعریفی دارد؟ از کدامین نوع هستی برخوردار است و دارای کدامین ویژگی است؟ علم اصول فقه نیز وامدار بحث اعتبار است. چراکه اصول، به حوزه «فقه» می پردازد که مهمترین ماده پدیدآورندهاش، «اعتبار» است. به همین جهت است که اصولیون برجسته ــ اگرچه نه در یک بحث مستقل ــ به بحث اعتبارات پرداختهاند.
نگارنده در سلسله درسهای اصول خویش، به طور مستقل به این بحث پرداخته و نظریات آن بزرگان، به طور مشخص آرای امام خمینی، را مدّ نظر قرار داده است.
این مقاله، برگرفته شده از این درسهاست. در این نوشته، نگارنده پس از تعریف اعتبار و بیان اصطلاحات متعددی که در این باره وجود دارد، به تقسیمات مختلفی که از اعتبار در کلام بزرگان اصولی، مطرح شده است، اشاره کرده و سپس به تعریف نهایی خویش ــ مطابق مبنای امام خمینی ــ میپردازد و درنهایت با طرح سؤالات پنجگانه، تعریف خویش از اعتبارات عقلایی ارائه می دهد.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61908_b9eedd7d7bf38dd5c3142e48484cacb7.pdf
2012-03-18
92
116
اعتبارات عقلایی
امام خمینی
اعتبارات ادبی
اعتبارات محض
اعتبارات خصوصی
اعتبارات عمومی و اعتبارات قانونی
سید حسن
خمینی
info@ri-khomeini.ac.ir
1
تولیت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) و رئیس هیأت امنای پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اخلاق انتخاباتی در اندیشة امام خمینی(ره)
: هر جامعهای با توجه به شرایط اجتماعی ـ فرهنگی و با در نظر گرفتن دورههای مختلف تاریخی ـ اعتقادی به یک شیوه حکومتی تمایل یافته، آن را به عنوان طرح حاکمیتی خود میپذیرد. جامعه ایران نیز از این قاعده کلی مستثنا نبوده است. لذا با عبور از مراحل مختلف تاریخی چون حکومت صفویه، دوران مشروطه و حاکمیتهای استبدادی، طرح حاکمیت مردم سالاری دینی را به عنوان طرح غالب برگزیده است. این شیوه حکومت بر ارزشها و مبانی اعتقادی ـ دینی مبتنی است و محل امتزاج دین و سیاست است، بنابراین باید توأمان، چه در اجرا و چه در نظریه، پایبند به شیوه مردمسالاری ممزوج با دین باشد.
از آنجا که انتخابات اساس نظامهای مردم سالار است و با عنایت به وجود سه بعد اخلاق، احکام و اعتقادات دین، در این مقاله برآنیم تا به کنکاش درباره جنبه اخلاق و انتخابات به عنوان دو قطب تعیین کننده در هر دو بعد نظام مردم سالار دینی بپردازیم. لذا در این مقاله ابتدا به تبیین ماهیت و لزوم اخلاق انتخاباتی پرداخته سپس با ذکر مؤلفههای اخلاق انتخاباتی در اندیشه امام از طریق ارجاع به بیانات ایشان به بررسی این معیارها از دیدگاه آیات و روایات اقدام نموده در نهایت به نتیجهگیری و پاسخ به سؤالات مطرح در این مقاله خواهیم پرداخت.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61909_ac70c1454526256cc1372f1452b9c89d.pdf
2012-03-18
1
24
اخلاق
انتخابات
مجریان انتخابات
نامزدهای انتخاباتی
اندیشه امام خمینی
امیر ابراهیم
رسولی
aerasoli@yahoo.com
1
دکترای علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع).
AUTHOR
محمد رضا
اخضریان
makashani@ut.ac.ir
2
کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقش ابتلا به شداید در تقویت روحانی انسان با تأکید بر آرای امام خمینی (در شرح چهل حدیث و شرح حدیث جنود عقل و جهل)
: ابتلا به معنای «گرفتار و دچار شدن» و «امتحان» و «اختبار» است. ابتلا در معنای گرفتار و دچارشدن، به صورت نعمات یا نقمات ظاهر میشود و جزء لاینفک نظام عالم است. پیشامدهایی که در زندگی بشر اتفاق میافتد دربردارندة معنایی ژرف است. اهمیت ابتلا به این است که شأن آدمی را تعالی میبخشد و سبب تکامل روحی او در جهتی میشود که قابلیت رسیدن به آن را دارد. نشئه دنیا دار نقصان است و قابلیت این را ندارد که دار ثواب و عقاب باشد. دنیا فقط دارالتربیتی برای تربیت بشر، جهت وصول به غایتی برتر در عوالم برتر است.
ابتلا در معنای «آزمون» و «اختبار» به معنای آگاهی و باخبر شدن نسبت به آفرینش انسان و جهان و نگاه معنانگرانه نسبت به تمام داشتهها و نداشتهها، خوشیها و ناملایمات و دیگر پیشامدها است. به این لحاظ بجا خواهد بود اگر همواره بر این تأکید شود که ابتلائات عامل مهمی در جهت تکامل و ارتقای معنوی و روحانی بشر هستند. نویسندگان این مقاله تلاش نمودهاند با محور قراردادن سخنان امام در باب ابتلا از آیات و روایات و همینطور سخنان دیگر بزرگان برای فهم بهتر سخنان امام استفاده نمایند.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61916_d8365783ec36f08c7ea967c25019bc2a.pdf
2012-03-18
117
139
ابتلا
اختبار
دار دنیا
شداید
نعمات
ارتقای معنوی
بیوک
علیزاده
alizadus@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و نائب رئیس انجمن علمی عرفان اسلامی ایران.
AUTHOR
آیلار
ملکی
2
کارشناسی ارشد عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی و مدرس دانشگاه محقق اردبیلی و پیام نور مرکز اردبیل.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
حد و تعزیر و موارد جایگزینی هر یک با دیگری با رویکردی به دیدگاه امام خمینی(س)
در تعریف حدود دو نظر عمده وجود دارد: برخی «حد» را صفت جرمی گرفته که مجازات معین شرعی دارد و عدهای آن را صفت مجازاتی دانسته که شارع اندازهاش را مشخص کرده است و هر چه غیر از این را تعزیر نامیدند. علیرغم چنین تعاریفی گاهی این قاعده رعایت نمیشود و عوامل مخففه و مشدّده در آن اثر میگذارد و جرایم حدّی، مجازات تعزیری پیدا میکند. همانگونه که در جرایم تعزیری با اینکه اختیار حاکم در مسأله تعزیر این است که در نوع و مقدار مجازات عواملی را در نظر گیرد و مجازات را تعیین کند، ولی گاهی در جرایم تعزیری مجازات حدّی تعیین شده است. بنابراین در فقه مواردی وجود دارد که حد و تعزیر جایگزین هم میشوند.
در مسأله تداخل اسباب و مسببات، به دلیل اصل اولی، قائل به عدم تداخل هستند مگر در مواردی که دلیل خاص بر تداخل وارد شده باشد. اما در برخی از موارد تداخل اسباب و مسببات صورت میگیرد که برای تداخل جرایم حدّی شرایطی (4 شرط) را ذکر کردهاند.
برخی در مورد تداخل در جرایم تعزیری نیز به قیاس اولویت تمسک جسته و گفتهاند: وقتی در جرایم حدّی قائل به تداخل میشویم به طریق اولی در مورد جرایم تعزیری که اختیار آن با حاکم است و جرم آن سبکتر از جرم حدّی است قائل به تداخل خواهیم شد.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_61917_a1743ecc3a6389d8cba5d1e743e34a09.pdf
2012-03-18
141
160
حد
تعزیر
اسباب تکوینی
اسباب شرعی
تداخل اسباب و مسببات
تداخل جرایم حدّی
تداخل جرایم تعزیری
عیسی
ولایی
a.valayi@yahoo.com
1
معاونت پژوهشی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
AUTHOR