ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فقهی و حقوقی إقاله
نگارنده ابتدا عقود معیّن و نامعیّن را تعریف کرده و به مادة 10 قانون مدنی که معرف این قسم از عقود میباشد، استناد نموده است. سپس در این باره که آیا اقاله فسخ است یا یک معاملة جدید و یا اینکه ماهیت حقوقی اقاله عقد محسوب میشود و یا ایقاع بحث و بررسی کرده است. دراین باره به موجب مادة 283 قانون مدنی، اقاله را عقد شمرده و آن را معامله ندانسته است. برخلاف فقه اسلامی، اقاله را وسیلة انحلال عقد شناخته، در حالیکه قانون مدنی آن را وسیلة سقوط تعهد معرفی کرده است. همچنین شرایط صحت اقاله بین فقهای عظام و حقوقدانان در مورد دو شرط قصد و رضا و اهلیت طرفین که مورد اتفاق همگان است، بحث شده و مشروعیت جهت را، در اقاله، همانند معاملات دیگر لازم دانسته است و دراین باره به آیة شریفة «و لاتعاونوا علی الاثم و العدوان» که عام و شمول میباشد، یعنی اعم از معامله و غیر آن، استناد نموده و مقتضیات اقاله را بررسی کرده است.
1. استاد دانشگاه تربیت معلم و مدیر گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
در پایان نگارنده، نظریة قیمت زمان اقاله را صائب دانسته چون با منطق حقوقی انطباق بیشتری دارد. بدین معنا که چنانچه یکی از متعاملین در عوض مربوط به خود تصرفی کرده که سبب کاهش قیمت آن باشد، در زمان اقاله وی موظف است عین مال را به مالک پیش از عقد، مسترد و تفاوت قیمت آن را که در زمان اقاله، ازتفاضل قیمت مورد معامله در دو حالت قبل از تصرف و بعد از آن حاصل میشود به عنوان مابهالتفاوت به او پرداخت کند.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66080_a254b95e999d8d56567790cf4575179f.pdf
2003-11-22
23
42
اقاله
عقود معیّن
عقود نامعیّن
مالکیت فی الذمه
تعهد
فسخ
مسئولیت
سید محمد
موسوی بجنوردی
moosavi@ri-khomeini.com
1
استاد دانشگاه و مدیر گروههای حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی(تربیت معلم).
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی دیگر به شرح منظومه از منظر تقریرات فلسفة امام خمینی
نگارنده در این نوشتار به شرح دو بخش از مباحث کتاب شرح منظومه حاج ملاهادی سبزواری پرداختهو در انجام این مهم، تقریرات فلسفة امام خمینی را مبنای کار خویش قرار داده است. بخش اول در مورد اثبات وجود واجب تعالی و بخش دوم دربارةتوحید واجب الوجود است.
روش کار در این مقاله بدین صورت است که ابتدا عبارات کتاب شرح منظومه حاج ملاهادی سبزواری ارائه گردیده و سپس در ذیل آن مطالب شرح میشود.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66081_713dbae423eef35c54726489511f1145.pdf
2003-11-22
43
90
توحید
وجود
ماهیت
حیثیت تقییدیّه
حیثیت تعلیلیه
اعتبارات ثلاثه
امکان وجودی
حرکت
واسطه در عروض
واسطه در ثبوت
امکان عام
امکان خاص
سید حسن
خمینی
info@ri-khomeini.com
1
. تولیت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) و رئیس هیأت امنای پژوهشکدة امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نظریه حقیقت افلاطون
هایدگر، در این مقاله، ابتدا فقراتی از رساله جمهوری را که در خصوص «تمثیل غار» است از یونانی ترجمه میکند و سپس دو تفسیر از آن ارائه میکند: تفسیر اول از آن خود افلاطون است که بنا بر آن تمثیل تصویری است از حرکاتی که انسان میتواند در درون و بیرون غار انجام دهد. این حرکات نهایتاً به تربیت نفس یا پایدیا منجر میشود. تفسیر دوم از آن خود هایدگر است که بنابر آن تمثیل نه تنها تصویری از پایدیاست، که در واقع بیانگر نظریه حقیقت افلاطون است. وی معتقد است ماهیت تربیت و حقیقت ذاتاً به هم مرتبط هستند. او میگوید تحولی که در تاریخ فلسفه در مورد معنای حقیقت رخ داده از این تمثیل ناشی میشود.از نظر هایدگر حقیقت در تمثیل معنایی دوگانه دارد: از یکسو به معنای آن چیزی است که خود را نامستور میسازد و حجاب از خود برمیدارد، که آن در نهاییترین مرتبه ایدة خیر است که نامستورترین و حقیقیترین است. از سوی دیگر به معنای مطابقت عین و ذهن است.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66189_47a690e97063e14a7f81d74b552f2790.pdf
2003-11-22
91
122
تمثیل غار
نامستور
ایده
پایدیا
آلهتئیا
حقیقت
عطیه
زندیه
a.zandiyeh@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مشارکت مردمی در انقلاب مشروطه ایران
نویسنده در مقاله حاضر، که بیش از دو دهه پیش به نگارش درآورده است، میکوشد با روشن ساختن جنبههای مختلف مشارکت مردمی در تحقق انقلاب مشروطه آن را از جنبشهای غیر اصیل که در خاورمیانه روی داده متمایز ساخته و در ردیف یکی از انقلابهای مهم جهان به شمارآورد. وی نخست به تشریح موقعیت خاص ایران در قیاس با کشورهای نظیر مصر و عثمانی میپردازد و از زمینههای موجود در ایران برای وقوع یک انقلاب مردمی سخن میگوید. سپس به اهمیت و نقش علما در جامعه ایران، بویژه به نقش آنان در مخالفت با نظام سیاسی موجود که منجر به رهبری انقلاب مشروطه از سوی آنان شد، میپردازد. همچنین بر مترقی بودن قانون اساسی مشروطه انگشت تأکید مینهد و در نهایت با بیان چگونگی وقوع قیامهای مردمی در برخی از شهرهای ایران برای سرنگونی محمدعلی شاه که با کودتا به نظام نوپای مشروطه پایان داده بود، بار دیگر از نقش مردم در بازگرداندن نظام مشروطه و سرنگونی استبداد سخن میگوید.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66191_640cb5485b74df1260b4f430da4e397c.pdf
2003-11-22
123
136
مشروطه
علما
توده
نصرالله
صالحی
salehi.n@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بلوغ دختران
نوشتار حاضر بخشی از رسالة نسبتاً مفصلی راجع به مسألة بلوغ دختران است که در آن ضمن طرح کلیاتی دربارة مسألة بلوغ، به بررسی نشانههای طبیعی بلوغ دختران، تحت عنوان بلوغ جنسی؛ مسألة سن، تحت عنوان بلوغ شرعی، و نیز تعارض بین ادّله و روایات و بررسی اقوال مختلف پرداخته شده است. قسمت اول این نوشتار به کاوش در روایات وارده در باب سنّ بلوغ دختران اختصاص دارد که در این شماره تقدیم میگردد. در قسمت دوم که در آینده منتشر خواهد شد به مسألة اساسی تعارض بین روایات و آرا و انظار مختلف خواهیم پرداخت.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66192_4f81e441d8150454ab8d455429224531.pdf
2003-11-22
137
186
بلوغ
سن
بلوغ دختران
بلوغ جنسی
بلوغ شرعی
سید مجتبی
نورمفیدی
mojtaba.m@yahoo.com
1
استاد حوزه و دانشگاه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی مواد 946 و 947 قانون مدنی در مورد محرومیت زوجه از بعض مواریث
در حقوق ایران براساس مواد 946، 947 و 948 قانون مدنی که مقتبس از فتوای مشهور متأخرین امامیه است، زوجه از زمین ارث نمیبرد بلکه به مقدار نصیبش تنها از قیمت ابنیه و اشجار موجود در آن ارث میبرد و این امری است خلاف عدالت و انصاف و مخالف با نصّ صریح قرآن، از این رو لازم است که مورد تجدید نظر و اصلاح قرار گیرد.
نگارنده در این مقاله بعد از تبیین مواد مذکور به ذکر اقوال فقهای امامیه و مستندات ایشان و نقد و بررسی آنها پرداخته و نشان داده است که در شریعت اسلام و بر اساس نص قرآن و احادیث مقبول از ائمة معصومین، زوجه از جمیع ماترک زوج به مقدار یک چهارم یا یک هشتم حسب مورد ارث میبرد و چیزی از نصیب او کم نخواهد شد و در این مورد فرقی بین زوج و زوجه نیست، لکن در مورد خانه، مسکن و اشجاری که در حیاط آن است، نصیب زوجة غیر ذات ولد از عین آن اموال داده نشده و از قیمت آن ارث میبرد.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66193_4849acc23cd813be84723778a407bcec.pdf
2003-11-22
187
214
مادة 946 و 947 قانون مدنی
میراث زوج و زوجه
محرومیت زوجه از بعض مواریث
امیر
وطنی
a.vatani@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
هویت جمعی از دیدگاه امام خمینی
نگارنده در این مقاله ابتدا مفهوم هویت را از منابع مختلف لغات استخراج و آن را به دو سطح فردی و جمعی تقسیم کرده است. منظور نویسنده از هویت فردی، انسان و از هویت جمعی، امت است. سپس عوامل مؤثر بر این دو سطح از دیدگاه امام خمینی را مورد بررسی قرار داده است. در سطح فردی هویت از دیدگاه امام خمینی به دو نقش مهم هستیشناسی ـ جهانبینی و انسانشناسی بر دیدگاه وی نسبت به هویت اشاره شده است. در ادامه از دیدگاه امام خمینی به ویژگیهای ذاتی انسان اشاره شده که عبارتند از: جامعیت و لایتناهی بودن انسان، دو بعدی بودن انسان، فطرت کمالگرایانة انسان و آزادیخواهی انسان.
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66198_abda74fa4d3ef19586103237da514169.pdf
2003-11-22
61
96
هویت
هویت فردی
هویت جمعی
هویت شیطانی