اندیشمندان اسلامی اغلب با سه گرایش اصلی فلسفی، نقلیو عرفانی به علم اخلاق نگریستهاند. امام خمینی با تلفیق این سهدیدگاه به نظری جامع رسیده است و به عنوان نمونه دربارة فضیلتِ صبر میتوان به نوآوری ایشان راه یافت. نگارنده در این مقاله، این نظر را در مقایسه با آرای خواجه عبدالله انصاری، خواجه نصیرالدینطوسی و عزالدینمحمودکاشانی مطرح نموده است؛ چرا که با هم در گرایشهای اخلاقی و مطالعة صبر، مشترکاتی دارند که در ضمن آن ابتکارهای امام خمینی دربارة صبر هم روشنمیگردد. ایشان قرآن وحدیث را مبنا قرار دادهاند و ابتدا تفسیری حکیمانه نموده و سپس با ذوق عرفانی به دریافتهای معنوی پرداختهاند.