TY - JOUR ID - 65415 TI - ولایت مادر در فقه و حقوق با نگرشی به اندیشة امام خمینی(س) JO - پژوهشنامه متین JA - MATIN LA - fa SN - 2423-6462 AU - موسوی بجنوردی, سید محمد AU - ترکمان, عفت AD - استاد دانشگاه و مدیر گروههای حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی‌(تربیت معلم). AD - کارشناس ارشد فقه و حقوق اسلامی Y1 - 2007 PY - 2007 VL - 8 IS - 33 SP - 131 EP - 147 KW - ولایت KW - ولی قهری KW - عنصر زمان و مکان KW - قیم KW - وصی DO - N2 - ولایت در لغت به معنی سلطه و اقتدار است و در اصطلاح حقوق خانواده عبارت است از سلطه و اقتداری که قانونگذار به پدر و جدّ پدری جهت ادارة امور مالی و جانی طفل واگذار کرده است.پژوهش حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخگویی به این سؤال است که آیا جعل ولایت قهری برای مادر امکان دارد یا خیر؟ولایت قهری از جمله احکام امضایی و عقلایی شارع مقدس است. به عبارتی، شارع مقدس چون، در آن زمان، تنها طریق رعایت مصلحت طفل را از طریق پدر و جدّ پدری میسر می‌دیده است و به علاوه ادارة امور مالی و نکاح طفل، تنها از طریق این دو مصداق عدالت به شمار می‌رفته، لذا شارع مقدس آن را امضا نموده است. در فقه امامیه و سایر مذاهب سمت ولایت قهری به پدر و جدّ پدری اعطا شده و بر عدم ولایت مادر ادعای اجماع شده است. لیکن جعل ولایت برای مادر در عصر حاضر با توجه به عنصر زمان و مکان و تأثیر آن در اجتهاد و همچنین به دلیل سست شدن بنیاد نظام پدرسالاری و بالارفتن سطح دانش بانوان و توانایی آنان در رعایت مصلحت طفل، امکان‌پذیر است.ولی قهری که نمایندة طفل در امور مالی و نکاح است اختیاراتش محدود به رعایت مصلحت طفل است، لذا سایر تصرفات وی غیرنافذ و منوط به اجازة طفل پس از بلوغ و رشد است. UR - https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_65415.html L1 - https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_65415_0ed6fec47e0f1a68066c0335c880de31.pdf ER -