TY - JOUR ID - 66047 TI - عقل و خرد و ابعاد آن از زاویة نگاه امام علی(ع) JO - پژوهشنامه متین JA - MATIN LA - fa SN - 2423-6462 AU - بیات, اسدالله AD - 1. مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه اندیشة سیاسی در اسلام پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی. Y1 - 2004 PY - 2004 VL - 6 IS - 24-23 SP - 25 EP - 54 KW - عقل KW - عقلانیت KW - امام علی(ع) DO - N2 - موضوع این مقاله بررسی عقل یا خرد و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه امام علی(ع) است. در این مقاله تعریف و چیستی، نحوة وجودی، و در نهایت نقش و فعالیت عقل از منظر آن امام همام  مورد بررسی قرار می گیرد. در پی این بررسی جایگاه و منزلت  رفیع عقل مشخص شده و نشانه‏های عقل و عاقل و خرد و خردمند بیان می‏شود. از رابطة میان عقل، دین، علم و فهم سخن به میان می‏آید و شاخص‌های عقلانیت، خردگرایی و مانند آن شناسایی می‏شود. همچنین در این نوشتار، با استفاده از کلام امام علی(ع) اثبات خواهد شد که عقل مطمئن‏ترین منبع معرفت بشری، میزان و راه تشخیص صواب و ناصواب، حق و باطل، صدق و کذب، خیر و شر و خوشبختی و بدبختی است. با توجه به ضرورت بحث، از آفتها و آسیبهای عقل و عقلانیت نیز سخن به میان خواهد آمد. در ادامه استقلال و محوریت عقل نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد و در انتهای مقاله، نظر امام مورد تأمل و تعمق قرار می‏گیرد. همچنین نوع نگرش ایشان به این نوع مسائل نشان داده می‏شود و نسبت عقل و خرد با نفس و جان آدمی مورد تبیین قرار می‌گیرد و از مطالبی که در ارتباط با اعمال غیر عقلانی و متضاد با عقل است، مانند شهوت، غفلت و مسائل مربوط به هواهای نفسانی و شیطانی، سخن به میان خواهد آمد. البته باید خاطرنشان کرد جوهرة این مقاله را سخنان امامتشکیل می‏دهد و اگر هم از دیگران سخنی به میان آید جنبة تبعی دارد و برای شاهد آوردن است؛ و نیز اگر در مواردی از لغت،کلام، فلسفه و علم مطالبی مطرح شده است، حالت مقدمه دارد و جهت اصلی آن را تغییر نمی‏دهد. UR - https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66047.html L1 - https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_66047_546a003ad132f67058a3812da689a657.pdf ER -