TY - JOUR ID - 87539 TI - تبیین فاعلیت نفس درسلسله مراتب عقل براساس نظریه ملاصدرا و امام خمینی (س) JO - پژوهشنامه متین JA - MATIN LA - fa SN - 2423-6462 AU - آیت اللهی, حمید رضا AU - درزی, راحله AD - استاد بازنشسته و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. AD - دانشجوی دکتری فلسفه وکلام اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 20 IS - 81 SP - 55 EP - 75 KW - فاعل بالتجلی KW - عقل نظری KW - عقل عملی KW - عقل مستفاد KW - ادراک KW - امام خمینی KW - ایمان DO - N2 - از نظر ملاصدرا حرکت جوهری نفس انسان با حدوث جسمانی در بدن، آغاز می‌شود و قوایش در این حرکت به فعلیت می‌رسد. ازجمله این قوا، قوه عقل است که ذومراتب است. حرکت نفس از مرحله عقل هیولانی آغاز و تا مرحله عقل فعال ادامه می‌‌یابد. در طی این مراحل دارای انواع ادراکات است. ازجمله این ادراکات، می‌توان ادراکات حسی، خیالی و عقلانی را نام برد. در عقل هیولانی تا عقل بالملکه دارای ادراکات حسی و خیالی است و در عقل بالفعل و عقل فعال ادراکات عقلانی دارد. بسته به نوع ادراکاتش و اینکه در چه مرحله‌ای از عقلانیت قرار دارد، انواع فاعلیت در افعالش تبیین می‌شود. امام خمینی از شارحان حکمت متعالیه نیز در این مسئله صاحب‌نظر است. مقایسه دو نظریه و کشف نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها، از اهداف این نوشتار است. ضرورت طی مراحل و تعداد آن‌ها و ملکه شدن صور عقلانی برای نفس در اثر تکرار از نقاط مشترک، دو نظریه و طرح مسئله ایمان قبل از ورود نفس به عقل نظری و عملی و ارجاع مراتب عقل نظری و عملی به یکدیگر و منتهی شدن مراحل هردو عقل به عقل مستفاد، نظریه مختص به امام خمینی است. UR - https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_87539.html L1 - https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_87539_16c384256f6c2bc9091b9d75758ba195.pdf ER -