2024-03-28T23:59:58Z
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=7592
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
حقوق شهروندی از نگاه امام خمینی(س)
سید محمد
موسوی بجنوردی
محمد
مهریزی ثانی
ظهور مفهوم شهروندی را میتوان مصادف با پیدایش نخستین حکومتها دانست. حکومتها اعتبار و قدرت خود را از شهروندان میگیرند و در مقابل نسبت به شهروندان دارای وظایف و مسئولیتهایی هستند. شهروند نیز تکالیف متقابل در ارتباط با دولت دارد. امام خمینی، بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، در رابطه با حقوق شهروندان دارای دیدگاههای بنیادین است. رویکرد نظری ایشان بر مبنای حقوق امت استوار شده است. نگارندگان بر پایه این بینش سه حق محوری مطرح در حوزة حقوق شهروندی (آزادی، عدالت و امنیت) و حقوق مشتق از آنها را با تکیه بر اندیشههای امام مورد بررسی و کاوش قرار میدهند
امام خمینی
حقوق شهروندی
حق آزادی
حق عدالت
حق امنیت
2013
03
20
1
24
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60884_62770636fa729fdff162c25da31d65bf.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
حقیقت استعمال با رویکردی بر آرا و اندیشههای شهید صدر و امام خمینی(س)
سید حسن
خمینی
سید محمود
صادقی
: مباحث الفاظ، بخش مهمی از مباحث مطرح در علم اصول فقه است که موجب طرح بحثها و مناقشات بسیاری در میان عالمان این علم گردیده است. مسأله وضع الفاظ را میتوان کلیدیترین مسأله در این مبحث نام نهاد؛ لیکن مباحث مطرح پس از وضع که همان استعمال لفظ است، در میان اصولیون کمتر فرصت طرح یافته است. مسأله استعمال الفاظ و حقیقت آن اگرچه در میان علوم اسلامی خواستگاهی اصولی دارد؛ لیکن نباید از نظر دور داشت که این مبحث در همه علوم مزبور نفوذ دارد و به گونهای خاص در همه این دانشها به کار میآید. آنچه در پی میآید نگاهی تفصیلی به مسأله استعمال و حقیقت آن در گستره دانش اصول فقه است که با تأمل و تدقیق در نظرات عالمان علم اصول و نقد و بررسی آرای ایشان در این باب شکل گرفته است. در این تحقیق تلاش بر این بوده است که ضمن بررسی آرای اصولیون در این باره، و طرح اشکالات آنها، تعریفی دقیق و اساسی از استعمال لفظ ارائه گردد
وضع
استعمال
افنای لفظ
اراده تفهیمیه
اراده جدیه
اراده استعمالیه
شرایط استعمال
مقدمات استعمال
آلیت و مرآتیت
2014
02
20
25
57
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60886_bf8f4ea9da1bc0e7581189ebea793a55.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
مرتبه احدیت، نقطة عطف عرفان امام خمینی (س) و ابن عربی
نفیسه
مصطفوی
نیّر
زکی
بحث ذات و تجلیات ذاتی حق تعالی از مباحث بنیادین در عرفان نظری است که آرای زیادی از آن متفرع میگردد. عرفا اتفاق نظر دارند که مرتبه ذات، غیب مغیبی است که فوق شهود شاهدان و ادراک مدرکان است و بنابر این مجال بحث و تبادل آرا در میان عرفا دربارة کنه ذات منتفی است. در میان مباحث مربوط به تجلیات ذاتی، مرتبه واحدیت، در عرفان نظری امام و ابن عربی و شارح او قیصری اشتراکات زیادی دارند و نقاط افتراق در مقابل اشتراک ناچیز است؛ اما در مورد مرتبه احدیت، وضع برعکس است و نقاط افتراق بر نقاط اشتراک غلبه دارد و اگر این مرتبه را نقطه عطف و منشأ بسیاری از نظرات اختصاصی امام بدانیم، سخن گزافی نگفتهایم. امام در مرتبه احدیت، مباحث بدیع و متمایزی را مطرح نمودهاندکه معمولاً از چشم شارحان و محققان آثار امام مخفی مانده است و انگیزة تدوین این نوشتار مداقه در این ظرایف با استناد به آثارمکتوب ایشان است. تحقیق درباره دیدگاه امام در حوزه مرتبة احدیت و رابطة آن با اقسام وجود، امکان و وجوب، اسمای الهی، اسمای ذاتی، مفاتیح غیب، اسم مستأثر و مظاهرش، علم ذاتی الهی، وجوه پنجگانه قلب و اقسام فتوح سالک در قوس صعود، از اهداف این نوشتار است.
احدیت
اسمای ذاتی
اسم مستأثر
وجوه قلب
فتح مطلق
2014
02
20
59
73
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60890_7f7450332cfcbe356532e3e2892ae492.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
بررسی مبانی فقهی حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان با رویکردی به نظر امام خمینی(س)
معصومه
مظاهری
فاطمه
صالحینژاد
ارتباط با والدین و خویشاوندان از ضروریترین نیازهای کودک برای رسیدن به رشدی همه جانبه است که گاه به دلایل مختلفی از سوی والدین و خویشاوندان وی نادیده گرفته میشود. این امر ضرورت شناسایی حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان را ثابت میکند. و از آنجایی که در حقوق ایران چنین حقی برای کودک در قالب دو نهاد حضانت و ملاقات، به رسمیت شناخته شده است؛ لزوم بررسی مبانی فقهی آن نیز احساس میگردد که مهمترین آنها قاعده لاضرر و لاحرج است، بنابراین پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به چگونگی شناسایی حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان بر اساس این دو قاعده است.
طبق نظر امام خمینی قاعدة لاضرر تنها در صورتی میتواند مبنای حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان واقع شود، که آن را به معنای نهی حکومتی در نظر بگیریم. لیکن اشکال پذیرش این نظر در این است که ایشان لاضرر را تنها بر قاعدة سلطنت یعنی «الناس مسلطون علی اموالهم» حاکم میدانند که ارتباطی به بحث ما پیدا نمیکند. بنابراین تنها در صورتی که لاضرر را حاکم بر تمام ادلة احکام اولیه دانسته و نیز قاعدة سلطنت را شامل تسلط بر «انفس» بدانیم، این مشکل مرتفع شده و چنین حقی برای کودک اثبات میشود و دست قضات به عنوان نمایندة حاکم، برای صدور رأی بر اساس منافع کودک در باب حضانت و ملاقات باز خواهد بود. قاعدة لاحرج نیز این حق را برای کودک اثبات کرده و امام نیز آن را پذیرفتهاند
حق
کودک
والدین
خویشاوندان
قاعده لاضرر
قاعده لاحرج
امام خمینی
2014
03
21
75
97
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60905_dda368ac6ed3ea135cd57fdde7aea56a.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
اجرت در فسخ اجاره ( بررسی نظرات علمای فقه از سیدمحمد کاظم طباطبایی تا امام خمینی(س))
زهراسادات
میرهاشمی
هرچند، بر طبق قواعد عمومی قراردادها، اثر فسخ ناظر به آینده است، ولی در عقد اجاره خصوصیتی وجود دارد که نمیتوان به آسانی این قاعده را اجرا کرد؛ بنابراین هرگاه عقد اجاره در اواسط مدت فسخ شود، اختلاف است که آیا اثر فسخ باید تنها نسبت به بقیه مدت مؤثر واقع شود و آنچه از مدت اجاره سپری شده، به جای خود باقی بماند، یا این فسخ، اجاره را از زمان عقد منحل میسازد به طوری که عقد کأن لم یکن فرض شده و در نتیجه، تمام اجرت المسمّی به مالک ابتدایی آن بازگردانده میشود؟ نظریاتی که در فقه در این زمینه مطرح شده است را میتوان در سه دسته کلی ارائه و تحلیل نمود و در نهایت، نظر مشهور را با افزودن قید به وجود آمدن خیار تبعّض صفقه برای متضرر، که امام خمینی در کتاب تحریرالوسیله به آن تصریح میکنند، ترجیح داده و پذیرفت: هرچند، بر طبق قواعد عمومی قراردادها، اثر فسخ ناظر به آینده است، ولی در عقد اجاره خصوصیتی وجود دارد که نمیتوان به آسانی این قاعده را اجرا کرد؛ بنابراین هرگاه عقد اجاره در اواسط مدت فسخ شود، اختلاف است که آیا اثر فسخ باید تنها نسبت به بقیه مدت مؤثر واقع شود و آنچه از مدت اجاره سپری شده، به جای خود باقی بماند، یا این فسخ، اجاره را از زمان عقد منحل میسازد به طوری که عقد کأن لم یکن فرض شده و در نتیجه، تمام اجرت المسمّی به مالک ابتدایی آن بازگردانده میشود؟ نظریاتی که در فقه در این زمینه مطرح شده است را میتوان در سه دسته کلی ارائه و تحلیل نمود و در نهایت، نظر مشهور را با افزودن قید به وجود آمدن خیار تبعّض صفقه برای متضرر، که امام خمینی در کتاب تحریرالوسیله به آن تصریح میکنند، ترجیح داده و پذیرفت
اجاره
فسخ
اجرت المسمی
اجرت المثل
تبعّض صفقه
عقود عهدی
عقود تملیکی
2012
03
20
99
109
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60919_696dcab073164364a1b2d7afe40f8656.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
تفسیر عرفانی حدیث آفرینش انسان بر صورت الهی در اندیشه امام خمینی(س)
محمد
میری
حدیث آفرینش انسان بر صورت خداوند (خلق الله آدم علی صورته) در ردیف احادیث مربوط به معارف بلند الهی میگنجد که تفسیر و تبیین آن، تنها از برخی عالمان ربانی که در سطح ظاهری آموزههای دینی متوقف نشده باشند برمیآید. به باور امام خمینی این حدیث، اشاره به مظهریت تامه انسان کامل برای اسمای حسنای الهی و به عبارت دیگر، مظهریت او برای اسم جامع الله دارد. از آنجا که انسان کامل بر صورت الهی آفریده شده است پس صورت و عین ثابت اسم جامع الله اختصاص به او داشته و به اصطلاح عرفانی، کون جامع قرار گرفته و صلاحیت تعلم اسمای الهی را مییابد و در نتیجه بر ملائکه شرافت یافته و سزاوار آن میشود که خداوند متعال، مقام خلافت را به وی واگذار کند.
امام خمینی
انسانشناسی عرفانی
صورت الهی
اسم جامع الله
کون جامع
تعلیم اسماء به انسان کامل
خلافت انسان کامل
2014
03
21
111
130
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60925_2aee47853a30a70275cda2f7e35c5fb4.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1392
15
61
بررسی وقف پول با رویکردی بر آرای امام خمینی
حسین
نمازیفر
حکیمه السادات
هندیزاده
وقف، سنّت حسنهای است که نه تنها در اسلام، بلکه در سایر ادیان و مذاهب و حتی در میان اقوام و ملل دیگر مورد توجه و تأیید قرار گرفته است. ترویج نهاد وقف در جامعه تأثیر بسزایی در توسعة اقتصاد کشور دارد و با پر کردن خلأها و رفع نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مردم کمک شایانی برای دولت به شمار میآید. آنچه در گذشته مورد وقف قرار میگرفت زمین، خانه، باغ و بعضاً اموالِ منقولِ دارای ارزش ذاتی بود، اما امروزه با پیشرفتهای اقتصادی، نیازهای جدیدی به وجود آمده که رفع آنها با روشهای سنتی گذشته سخت یا ناممکن است. در این میان تغییر ماهیت پول و ظهور پولهای رایج امروزی که صرفاً دارای ارزش اعتباری هستند بسیار حائز اهمیت است و نقش ویژهای را در اقتصاد کنونی به عهده دارد. به همین دلیل وقف پول میتواند مصداق جدیدی از وقف باشد و ظرفیتهای مالی جدیدی را در حوزة وقف ارائه دهد و نقش مثبت و سازندة این نهاد را همچنان در جامعه حفظ نماید. با این همه در مورد وقف پول دو نظریه مطرح است. برخی از فقها آن را صحیح نمیدانند و برای اثبات ادعای خود ادلهای ارائه کردهاند. در مقابل، گروهی دیگر ضمن نقد ادلة مخالفین، وقف این ارزشهای اعتباری را صحیح و منطبق با موازین شرعی دانسته و به اثبات آن پرداختهاند. در این مقاله تلاش کردهایم ضمن تبیین دیدگاههای امام خمینی در این زمینه نظریات و دلایل هر یک را جداگانه مورد بررسی قرار دهیم و در پایان ضمن تأکید بر اهمیت مدیریت مالی وقف، مدلی پیشنهادی برای تأمین این هدف ارائه نماییم.
وقف
پول
موقوفه
وقف پول
وقف دینار
2014
03
21
131
150
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_60934_205d9f41e56a1b2f12185c8715a2f824.pdf