2024-03-29T16:58:37Z
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=9083
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
بررسی قاعده الخراج بالضمان با رویکردی بر نظرات امام خمینی(س)
سید محمد
موسوی بجنوردی
محدثه
مقدم فر
یکی از قواعد معروف در فقه اسلامی قاعده الخراج بالضمان است. در جوامع روایی شیعه این روایت نقل نشده و از نظر مشهور فقهای شیعه این روایت از حیث صدور معتبر نیست. از جهت دلالت نیز در میان فقهای امامیه و عامه اختلاف نظر وجود دارد. لکن از آنجا که دلالت این قاعده آثار حقوقی زیادی دارد، ضروری دانستیم این قاعده را از حیث سند، دلالت و تطبیق آن با موارد مختلف مورد بررسی قرار داده و رویکرد امام خمینی را تحلیل کنیم. گروهی از فقها دلالت این روایت را در حوزه فقه مدنی و ضمانات مطرح کرده و قائلند این قاعده به این معناست که هرکس ضامن عین کالاست، در قبال منافع ضمانی ندارد. اهل سنت قائلند که این قاعده در مطلق ضمان اعم از جعلی و قهری جاری است.گروه دیگر مثل ابنحمزه، این قاعده را فقط در ضماناتی که منشأ قراردادی دارند جاری میداند. شیخ انصاری وکثیری از فقها قلمرو قاعده را محدود به عقد صحیح نموده و معنای این قاعده را تبعیت منافع از عین میداند. در مقابل امام خمینی معنای خراج را مالیات دانسته و دلالت این قاعده را در حوزه فقه حکومتی مطرح نموده و معنای آن را ضمان حکومت اسلامی به تأمین مصالح مسلمین در مقابل مالیاتی که دریافت میکند میداند. در این مقاله پس از بررسی اقوال سعی بر آن شده تا قول اوجه برگزیده شود.
خراج
منافع
منافع مستوفات
ضمان قراردادی
ضمان واقعی
مالیات
حکومت اسلامی
2018
05
22
1
14
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70488_1a97c7c55e349320c2db0b2ab7d502d4.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
قاعدۀ تسامح در رو ش شناسی تفکر نقدی امام خمینی(س)
عباسعلی
روحانی
زهره
خانی
علیرغم ادعای شهرت و اتفاقنظر علمای شیعه و اهل تسنن مبنی بر حجیت قاعده تسامح در ادله سنن، برخی از فقهای متأخر به اشاره یا صراحت مستندات این قاعده را کافی ندانستهاند. طرفداران این قاعده به مفاد اخبار صحیح من بلغ عمل نمودهاند، نه به اخبار ضعیف استحباب با یکی از این چهار رویکرد: ثبوت استحباب برای عمل بهعنوان اولی، بهعنوان ثانوی (با عنوان رجاء ترتب ثواب)، از طریق حدوث مصلحت یا جعل احتیاط استحبابی. مخالفان با دلایلی چون ارشاد بهحکم عقل و یا اخبار از تفضّل الهی ادله موافقان را بهنقد کشیدهاند. به نظر امام خمینی در اخبار من بلغ اجر منظور شده جُعلى است که شارع قرار داده و معلق بر این است که مکلف از ثواب فلان عمل باخبر شود و آن را به امید رسیدن به آن ثواب انجام دهد، مثل چیزی که در عقد جعاله اتفاق میافتد؛ بنابراین این اخبار دلالتی بر استحباب ندارند. به نظر وی، فلسفه این اخبار ترغیب و تشویق مکلف برای انجام فعل ما بلغ، بهمنظور حفظ سنن و مستحبات واقعی است. به گمان این پژوهش، سند اخبار من بلغ، اگر نگوییم جعلی است - چنانچه برخی از فقها گفتهاند - خبر واحد حسنی است که دلالتی بر استحباب فعل ندارد
خراج
منافع
منافع مستوفات
ضمان قراردادی
ضمان واقعی
مالیات
حکومت اسلامی
2018
05
22
15
31
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70517_4fe5733f499a0bf17334a77df0dd7d96.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
واکاوی تأثیر گفتمان سیاست اسلامی امام خمینی (س) بر روشنگری امت اسلامی
علیرضا
زرگر
زمینه و هدفبیداری اسلامی، پدیدهای است که در عصر سیطرة فکری، فرهنگی و سیاسی استعمار در جهان اسلام از اندیشههای بزرگانی چون جمالالدین اسدآبادی آغاز گردید؛ اما نتوانست طرحی نو دراندازد. امام خمینی نخستین متفکری بود که بیداری اسلامی را به گفتمان و رفتار سیاسی بدل نمود و توانست با رهبری فکری تحول برانگیز، خیزش اسلامی علیه نظام سلطه و دیکتاتوریهای دستنشانده آن را وارد اراده عمومی مسلمانان، مستضعفان و جنبشهای آزادیبخش جهان نماید.فرض ما در تحقیق فوق این است که گفتمان سیاسی امام خمینی بر روشنگری و آگاهی امت اسلامی تأثیر دارد. روش این مقاله، روش کتابخانهای با رویکرد تحلیل اسنادی و ابزار گردآوری، جمعآوری و مطالعه منابع، استخراج دادهها، طبقهبندی و بهرهبرداری و تحلیل آنهاست.یافتههای پژوهش حاکی از آن است که اندیشههای امام خمینی، بزرگترین آموزه برای قیامهای مردمی جهان اسلام است. نقش امام ترکیب تفکر رهایی اسلامی با اراده جمعی بود که دستاورد آن ایجاد گفتمان مسلط به نام بیداری ملل اسلامی است. راهبردهای امام در این مسیر عبارت بودند از: احیای اسلام سیاسی، نفی نظامهای سیاسی غیر مردمی و غرب محور، دفاع از تلفیق دین و سیاست، نفی سلطه و صهیونیسم و روز جهانی قدس، وحدت اسلامی و ...
امام خمینی
خیزش
بیداری اسلامی
ملل اسلامی
نظام سلطه
2018
05
22
33
52
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70520_6c79a202a90c44746dd21b481c67b1db.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
بازخوانی حقوقی - فقهی ضرب زن در متون دینی و آرای امام خمینی(س)
جلال
سلطان احمدی
مهری
یزدانی
آرزو
ملکشاه
تبیین نگرش حقوق اسلام دربارة جایگاه زن در جامعه و حقوق وی نهتنها موجب استواری خانواده و تأثیر آن بهعنوان عنصر کلیدی در شکلگیری بنیانهای اجتماعی است بلکه زمینه رفع چالشهایی چون خشونت علیه زنان خواهد بود. نباید ازنظر دور داشت که در جهت رسیدن به ساختار متقن و استوار از نظام خانواده، مطالعات مختلفی حول محور مباحث مرتبط با حقوق زنان و خانواده شکلگرفته است که هر یک در جهت دستیابی به چشماندازی مناسب در این موضوع از اهمیت برخوردارند. ازجمله این مباحث که باعث تشکیک و انتقاد بهنظام حقوقی اسلام شده ماهیت و چیستی تنبیه زن در نظام فقهی و حقوقی اسلام است. هدف از این مقاله پاسخگویی به تشکیک و انتقادهای وارده با تکیهبر مستنداتی چون آیه 34 سورة نساء، تفسیرهای موجود از آیه مذکور، استدلال موافقان و مخالفان و انتقادهای وارده است. تا از این رهگذر به دیدگاه واقعی نظام حقوقی اسلام دستیابیم. البته لازم به ذکر است که به دلیل مبنا بودن موازین اسلامی در نظام حقوقی ایران به استناد اصل چهارم قانون اساسی ناگزیر از تأمل در مسئله پیشرو در قوانینی چون قانون اساسی و مدنی خواهیم بود.
زن
خانواده
تنبیه بدنی
نشوز
وظایف همسری
2018
05
22
53
79
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70523_a78e60f856734aa4776c0a7d0e52ed50.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
بررسی رابطه طرد اجتماعی ذهنی با مشارکت سیاسی جوانان نسل سوم انقلاب اسلامی ایران
محمدرضا
طالبان
ندا
آذرنگ
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه طرد اجتماعی ذهنی با مشارکت سیاسی جوانان نسل سوم انقلاب اسلامی ایران به انجام رسیده است. برای این منظور، سه دیدگاه نظری رقیب، یعنی بسیج (طرد اجتماعی همبستگی مثبت با مشارکت سیاسی دارد = تأثیر افزایشی)، کنارهگیری (طرد اجتماعی همبستگی منفی با مشارکت سیاسی دارد = تأثیر کاهشی) و دیدگاه عدم تأثیر مطرح شد و از تلفیق این دیدگاههای نظری، مدلی تئوریک ساخته شد. این مدل با دادههای حاصل از نمونهای 400 نفری از دانشجویان دانشگاه رازی که به روش طبقهای چندمرحلهای انتخابشده بودند مورد ارزیابی و آزمون تجربی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دانشجویانی که طرد اجتماعی ذهنی بالاتری داشته، مشارکت سیاسی بالاتری نیز داشتهاند. با وجود این، عکس این رابطه معنادار نبود؛ یعنی کاهش طرد اجتماعی ذهنی، مشارکت سیاسی را کاهش نمیداد. درمجموع، یافتههای تحقیق شواهدی تجربی برای تأیید فرضیة مدل نظری بسیج مبنی بر ارتباط مثبت میان طرد اجتماعی و مشارکت سیاسی فراهم آورد ضمن آنکه برای مدل نظری کنارهگیری دلالتِ ابطالی داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که طرد اجتماعی ذهنی منحیثالمجموع بیست درصد از واریانس مشارکت سیاسی جمعیت تحقیق را تبیین مینماید
طرد اجتماعی ذهنی
محرومیت اجتماعی
رضایت از زندگی
مشارکت سیاسی
نسل سوم انقلاب
2018
05
22
81
103
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70526_07a02ac1fb6d3b76e07953e989ad1669.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
بررسی دیدگاه های امام خمینی(س) در خصوص دانشگاه از منظر تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
علی
کریمی فیروزجایی
امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامی و از رهبران تأثیرگذار در کل تاریخ بشریت و بهویژه جهان اسلام است. با توجه به ماهیت فرهنگی و ایدئولوژیک انقلاب اسلامی و نیز جایگاه دانشگاه در شکلگیری این فرهنگ امام خمینی همواره دیدگاه ویژهای به دانشگاه و دانشگاهیان داشته و مطالب فراوانی در اینباره فرمودهاند. هدف پژوهش حاضر بررسی کلام امام از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف است. روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده و جامعه آماری آن یکی از فرازهای امام از مجموعه سخنان امام در صحیفه امام است و بهصورت هدفمند مرتبط با موضوع تحقیق انتخاب شد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد در بیانات امام دو رابطه واژگانی با همآیی و تقابل بیشترین کاربرد نسبت به سایر روابط معنایی دارند. بیشترین گسستهای گفتمانی از نوع کنشگری است و گسستهای زمانی و مکانی در رتبههای بعدی قرار دارند. واژه دانشگاه بیشترین جایگاه را در آغازگری جملات دارند و بیشترین جملات از نوع متعدی هستند. تحلیل سطح تبیینی، مبین عمق نگاه امام به این نهاد مهم اجتماعی بوده و نشان میدهد که در چارچوب فکری و اعتقادی امام، دانشگاه مبدأ و کانون تحولات اجتماعی و فرهنگی و محور «اصلاح یا انحراف» جامعه و «آبادانی یا ویرانی» کشور محسوب میشود.
امام خمینی
دانشگاه
راهبرد کلامی
تحلیل گفتمان انتقادی
فرکلاف
2018
05
22
105
126
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70529_065c8a0df61f6025eaaa329af3a74987.pdf
پژوهشنامه متین
متین
2423-6462
2423-6462
1397
20
78
توسعة فرهنگی و بررسی ویژگیها، ابعاد و اهداف آن از دیدگاه امام خمینی(س)
مجتبی
گراوند
فرهاد
پروانه
توسعة فرهنگی به معنای ایجاد تحول و خلق ارزشها، روابط اخلاقی و هنجارهای مناسب است که برای ارضای نیازهای آدمی، زمینههای لازم را در قالب اجتماع فراهم میکند. فهم و شناخت مفاهیمی چون توسعه، فرهنگ و توسعة فرهنگی، در سرنوشت ملتها و نیز جامعه ایران حائز اهمیّت است. اولین طلیعة توسعة فرهنگی در انقلاب اسلامی و در روند پیروزی و تکامل اینانقلاب به چشم میخورد و بیشترین شعارها و اهداف انقلاب متوجه توسعة فرهنگی بوده است. بر این اساس، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تبیین استراتژی جامعی در امر توسعة فرهنگی، به منزلة یک ضرورت ملّی، مورد توجه مسئولان قرارداشته است. دیدگاههای امام خمینی درباة فرهنگ و توسعه فرهنگی و ابعاد و اهداف آن یکی از نیازهای اساسی جامعه و راهکارهای توسعة فرهنگی در کشوراست. دراین مقاله ابتدا تعاریف مختلفیاز مفهوم توسعه و توسعةفرهنگی داده شده و سپس مهمترین ابعاد، ویژگیها و اهداف توسعهفرهنگی از دیدگاه امام خمینی بیان میشود.
توسعه
توسعةفرهنگی
فرهنگ
امام خمینی
خودباوری
2018
05
22
127
145
https://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_70531_152e80e4886c07299e161f74f1cf5089.pdf