چکیده: موضوع شناسی بهعنوان یکی از زیرشاخههای دانش فلسفه فقه، اهمیت بسزایی درراه رسیدن به فقه مسائل مستحدثه دارد. گسترش روابط اجتماعی، باعث تعدی افراد مختلف به حریم املاک دیگران شده و شکایتهای حقوقی در این زمینه، ضرورت بحث پیرامون حریم املاک را موجه میسازد. حریم در فقه اسلامی با توجه به قاعده لا ضرر و بنای عقلا در جعل حریم، غالباً برای هر مال مملوک غیرمنقول به میزان عرفی به جهت استفاده کامل از ملک قرار دادهشده است و با توجه به عدم ردع شارع، تأیید آن را نیز به دنبال دارد. لفظ حریم مورداستفاده روایات نیز قرارگرفته؛ اما محدودهای برای حریم عین مطرح نشده است. فقط حریم منفعت بین منابع آبی، مقدر شده است که با توجه به ضعف سند و تعارض با یکدیگر، مورد اعتنای بعضی از فقها قرار نگرفته و از طرف بعضی دیگر مربوط به عرف زمان صدور است. پس در تعیین محدوده حریم با توجه به اصل عدم (ملکیت یا اولویت) باید به عرف مراجعه نمود که راه رسیدن به مصادیق جدید است.
- آل کاشف الغطاء، محمدحسین بن على. ( 1359ق) تحریر المجله، نجف: المکتبة المرتضویة، چاپ اول. - اردبیلی، احمد بن محمد. (1403ق) مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ اول. - ابن براج، قاضى عبدالعزیز. ( 1406ق) المهذب، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول. - ابن فارس، احمد بن فارس. (1404ق) معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی،چاپ اول. - اصفهانى، سید ابوالحسن. (1422 ق) وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام الخمینی)، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، چاپ اول. - امام خمینی، سید روحالله.(1421ق) تحریرالوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول. - امام خمینی، سید روحالله. (1392) استفتائات، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول. - بشیری، عباس، علیاکبر براتی و مریم پور رحیم. (1393) شرایط فنی و ضوابط قانونی حریم در حقوق کاربردی ایران، تهران: جنگل، چاپ سوم. - جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1388) حقوق اموال، تهران: گنج دانش، چاپ ششم. - جعفری لنگرودی، محمدجعفر.(1391) دانشنامه حقوقی، تهران: گنج دانش، چاپ ششم. - حسینی، سید جعفر. (1365) مالکیت زمین در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول. - حسینی شیرازی، محمد. (1409ق) الفقه، بیروت: دارالعلوم، چاپ دوم. - حسینی عاملی، محمدجواد. (1409ق) مفتاح الکرامه، قم: انتشارات جامعه مدرسین، چاپ اول. - خوانسارى، سید احمد بن یوسف. (1405ق) جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم. - خویی، ابوالقاسم. (1428ق) منهاج الصالحین، با حاشیه حسین وحید خراسانى، قم: مدرسه امام باقر علیهالسلام، چاپ پنجم. - خویی، ابوالقاسم.(1410ق) منهاج الصالحین، قم: نشر مدینة العلم. - دفتری، احمد متین. (1362) مجموعه رویه قضایی - حقوقی، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم. - سرمد، مرتضی.(1351) حقوق آب، تهران: نشر بیتا، چاپ اول. - سبزوارى، سید عبد الأعلى. (بی تا) جامع الأحکام الشرعیه، قم: مؤسسه المنار، چاپ نهم. - شفایی، عبدالله.( بهار 1384) « بازشناسی نهاد حریم»، کاوشی نو در فقه اسلامی(فقه)، قم: وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. - شهید ثانى، زینالدین بن على عاملى.(1413 ق) مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول. - شیخ طوسى، محمد بن حسن.(1387 ق) المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ سوم. - صدر، محمد. (1432ق ) ماوراء الفقه، بیروت: دارمکتبه البصائر،چاپ اول. - طاهری، حبیب الله.( 1418ق) حقوق مدنی، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین،چاپ دوم. - طباطبایی حائری، علی بن محمد. ( 1418ق) ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، قم: آل البیت، چاپ اول. - علامه حلی، حسن بن یوسف. (1388ق) تذکرة الفقهاء (ط - القدیمة)، قم: مؤسسه آل البیت علیهمالسلام، چاپ اول. - فاضل مقداد، جمال الدین مقداد بن عبدالله سیورى حلّى.(1404ق) التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیتالله مرعشى نجفى، چاپ اول. - فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف. (1387ق) إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ اول. - فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى. (بیتا) مفاتیح الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى نجفی، چاپ اول. - کلینى، محمد بن یعقوب. (1407ق) الکافی (ط - دار الحدیث)، قم: چاپ اول. - کاتوزیان، ناصر. (1374) اموال و مالکیت، تهران: مؤسسه نشر یلدا، چاپ اول. - گروهی از نویسندگان. (1373) لغتنامه دهخدا، تهران: چاپ دانشگاه تهران. - محسنی، فرید. (1389) حریم خصوصی اطلاعات، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ اول. - محقق ثانى، على بن حسین. (1414ق) جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ دوم. - محقق سبزوارى، محمدباقر بن محمد مؤمن. (1423ق) کفایة الأحکام، قم: انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین، چاپ اول. - مغنیه، محمدجواد.(1421ق) فقه الإمام الصادق علیهالسلام، قم: مؤسسه انصاریان، چاپ دوم. - میرزاى قمى، ابو القاسم بن محمد حسن.(1413ق) جامع الشتات فی أجوبة السؤالات، تهران: مؤسسه کیهان، چاپ اول.
ناظمی اشنی, محمد حسین. (1398). موضوع شناسی حریم املاک بر پایه مبانی فقهی و حقوقی با رویکردی بر نظرات امام خمینی(س). پژوهشنامه متین, 21(84), 131-150.
MLA
محمد حسین ناظمی اشنی. "موضوع شناسی حریم املاک بر پایه مبانی فقهی و حقوقی با رویکردی بر نظرات امام خمینی(س)". پژوهشنامه متین, 21, 84, 1398, 131-150.
HARVARD
ناظمی اشنی, محمد حسین. (1398). 'موضوع شناسی حریم املاک بر پایه مبانی فقهی و حقوقی با رویکردی بر نظرات امام خمینی(س)', پژوهشنامه متین, 21(84), pp. 131-150.
VANCOUVER
ناظمی اشنی, محمد حسین. موضوع شناسی حریم املاک بر پایه مبانی فقهی و حقوقی با رویکردی بر نظرات امام خمینی(س). پژوهشنامه متین, 1398; 21(84): 131-150.