بررسی و تحلیل «انقلاب اسلامی» بر اساس نظریه استکبارستیزی امام خمینی (س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مرتبط بر سلامت، یاسوج، ایران

2 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل انقلاب اسلامی با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس نظریه استکبارستیزی امام خمینی به دنبال تجزیه‌وتحلیل وقوع انقلاب اسلامی در نظام جهانی است. پیشینه این موضوع ریشه در تحولات صدسال اخیر جوامع توسعه‌نیافته دارد. فرضیه اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه شکل‌گیری انقلاب اسلامی نوعی واکنش هویت خواهانه و استقلال‌طلبانه به دخالت‌های استعمار در ایران بوده است.
 بر اساس یافته‌های این پژوهش ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نقش یک کشور وابسته را در نظام بین‌الملل بازی می‌کرد. این کشور از دوره قاجاریه تا ظهور پهلوی اول بازیچه سیاست‌های استعماری انگلیس و روسیه و در دوره پهلوی هم مجری سیاست‌های ایالات‌متحده در دوران جنگ سرد شده است.
 انقلاب اسلامی ایران بر اساس نظریه استکبارستیزی امام خمینی و مفروضات نظریه وابستگی به‌عنوان مهم‌ترین تحول داخلی در ایران و جهان، با تمسک به آموزه‌های دینی موجب سقوط رژیم وابسته به غرب و قطع چرخه‌های وابستگی در ایران شد.

کلیدواژه‌ها


    ازغندی، علیرضا. (1389) تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران 1357 – 1320، تهران: انتشارات سمت.
- اسدی، بیژن. (1388) خلیج‌فارس و مسائل آن، تهران: انتشارات سمت.
- امام خمینی، سید روح‌الله. (1385) صحیفه امام (دوره 22 جلدی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم.
- امینی، علی. (1377) خاطرات، به‌ کوشش‌ یعقوب‌ توکلی، تهران: حوزه‌ هنری‌ تهران.
- بانک جهانی. (1952)«ملی‌شدن صنعت نفت ایران: چکیده‌ای از ریشه‌ها و مسائل» مورخ ۱۹ فوریه؛ وزارت خزانه‌داری آمریکا، پرونده شماره ۳۶۲/۷/۳۰۶، سند شماره ۵۴۱. برگرفته از: https://www.jamaran.ir
- بلیک، کریستین. (1394) روابط خارجی ایران از 1320 تا 1341: روایتی جدید از رویارویی آمریکا و شوروی در ایران، ترجمه علی باقری دولت‌آبادی و حوریه دهقان، تهران: نشر مخاطب.
- حافظی نیا، محمدرضا. (1382) نقش استراتژیک تنگه هرمز، تهران: انتشارات سمت.
- خالدی، سمانه. (1393)« نظریه وابستگی»، پژوهشکده باقرالعلوم، برگرفته از: http://pajoohe.ir
- داودی، محسن. (1368) ستیز غرب با آنچه بنیادگرایی اسلامی می‌نامد، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
- رهنما، مجید. (1350) مسائل کشورهای آسیایی و آفریقایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
- زیباکلام، صادق. (1388) مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی، تهران: روزنه.
- ساعی، احمد. (1379) مسائل سیاسی و اقتصادی جهان سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه‌ها.
- سولیوان، ویلیام و آنتونی پارسونز. (1384) خاطرات دو سفیر، ترجمه محمد طلوعی، تهران: نشر علم.
- شوکراس، ویلیام. (1376) آخرین سفر شاه، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: نشر البرز.
- گازیورسکی، مارک. (1371) سیاست خارجی آمریکا و شاه، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز.
- لنچافسکی، جورج. (1373) نفت و دولت در خاورمیانه، ترجمه علینقی عالیخانی، تهران: نشر اقبال.
- لوییس، ویلیام و مایکل لدین. (1363) کارتر و سقوط شاه، ترجمه ناصر ایرانی، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
- محمدی، منوچهر. (1377) مروری بر سیاست خارجی ایران دوران پهلوی، تهران: نشر دادگستر.
- ملکوتیان، مصطفی. (1372) سیری در نظریه‌های انقلاب، تهران: قومس.
- نقیب زاده، احمد. (1383) جامعه‌شناسی بی‌طرفی و روانشناسی انزوا گرایی در تاریخ دیپلماسی ایران، تهران: مرکز اسناد و خدمات پژوهشی وزارت خارجه.
- واعظی، حسن. (1381) ایران و آمریکا، تهران: سروش.
- ولایتی، علی‌اکبر. (1388) تاریخ معاصر ایران، تهران: سهامی خاص.
- ولفگانگ، ج. مومسن. (1376) نظریه‌های امپریالیسم، ترجمه احمد ساعی، تهران: قومس.
- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا. (1380) سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی، تهران: نشر البرز، چاپ دوم.
- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا. (1368) تاریخ روابط خارجی ایران از پایان جنگ جهانی دوم تا سقوط رژیم پهلوی، تهران: نشر مؤلف.
- یرگین، دانیل. (1376) تاریخ جهانی نفت از 1859 تا 1945 میلادی، ترجمه غلام‌حسین صالحیار، تهران: نشر اطلاعات.
- Cottam, Richard. (1989) “Inside Revolutionary Iran”,The Middle East Journal, No Spring Tp.
-Foran, John. (1977) The Iranian Revolution of 1977- 1979: A Challenge for Social Theory, unpublished article.
-Hussain, Asef. (1985) Islamic Iran: Revolution and Counter- Revolution, London, France Printer.
-Tyler, Tom, R. (1987) procedural justice Research, Social Justice Research
-Keddie, Nikki R. (1981) Roots of Revolutions, New Haven, Yale University Press.
-Wallerstein, Immanuel. (1967) The Capitalist World Economy, New York, Cambridge University Press