عباسی سرمدی, مهدی, مشایخ, میلاد. (1395). تبیین جایگاه مقتضیات زمان و مکان در فرآیند اجتهاد (مطالعهای در آرای فقهای امامیه با رویکردی خاص بر اندیشه امام خمینی(س)). پژوهشنامه متین, 18(72), 97-122.
مهدی عباسی سرمدی; میلاد مشایخ. "تبیین جایگاه مقتضیات زمان و مکان در فرآیند اجتهاد (مطالعهای در آرای فقهای امامیه با رویکردی خاص بر اندیشه امام خمینی(س))". پژوهشنامه متین, 18, 72, 1395, 97-122.
عباسی سرمدی, مهدی, مشایخ, میلاد. (1395). 'تبیین جایگاه مقتضیات زمان و مکان در فرآیند اجتهاد (مطالعهای در آرای فقهای امامیه با رویکردی خاص بر اندیشه امام خمینی(س))', پژوهشنامه متین, 18(72), pp. 97-122.
عباسی سرمدی, مهدی, مشایخ, میلاد. تبیین جایگاه مقتضیات زمان و مکان در فرآیند اجتهاد (مطالعهای در آرای فقهای امامیه با رویکردی خاص بر اندیشه امام خمینی(س)). پژوهشنامه متین, 1395; 18(72): 97-122.
تبیین جایگاه مقتضیات زمان و مکان در فرآیند اجتهاد (مطالعهای در آرای فقهای امامیه با رویکردی خاص بر اندیشه امام خمینی(س))
1دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
2دانشجوی دکترای فقه و حقوق خصوصی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
اجتهاد ملکه ایست که به واسطة آن مجتهد به استنباط احکام شریعت میپردازد. در این مسیر فقیه نمیتواند خویش را بدون جامعه متبوعش فرض نماید، چرا که اگر چنین پندارد حاصل تلاش او چیزی جز احکام منجمد و به دور از هرگونه منطق علمی و عملی نخواهد بود. او لاجرم باید در استنباط ابتدایی احکام و یا در صورت باز پژوهی نظرات خویش که در مواردی نیز به تغییر فتوای پیشینیاش منتج میگردد، نیازهای جامعه و علاوه بر آن، اقتضائات زمان و مکان پیرامون خود را نیز در نظر بگیرد، چنین توجهی میتواند فتاوایی معقولانه و در نهایت التزام عملی مکلفین آن مذهب را به ارمغان آورد. این امر نه تنها با جاودانگی احکام اسلامی در تعارض نیست بلکه با امر مذموم تبعیت کورکورانة شریعت از جامعه کاملاً متفاوت است.
- مطهری، مرتضی. (1389) مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
- ــــــــــــــــــ . (1390) کلیات علوم اسلامی، تهران: نشر صدرا.
- معین، محمد . (1388) فرهنگ فارسی معین، تهران: انتشارات نامن.
- مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. (1426ق) مجمع الفائده و البرهان، قم: نشر جامعه مدرسین.
- مکارم شیرازی، ناصر. (1386) تفسیر نمونه، قم: نشر مدرسه امام علی بن ابیطالب علیه السلام.
- موسوی بجنوردی، سید محمد. (بهار 1380) «بررسی مباحث فقهی پیرامون نقش عقل، اخلاق، زمان و مکان و ... با رویکردی به اندیشههای حضرت امام» پژوهشنامة متین، شماره دهم، سال سوم، صص 16-3.
- میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن (بی تا) جامع الشتات، قم: مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهلالبیت علیه السلام.