بررسی تحلیلی رابطه حسن و عشق در اندیشه عرفانی امام خمینی(س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه

2 دانشجوی دکتری عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مفاهیم حسن و عشق یکی از مهم‌ترین مفاهیم عرفان اسلامی است که ارتباط عمیقی با مفهوم تجلی حضرت حق دارد. در کیفیت تجلی خداوند، این دو مفهوم ترجمان مدارج هستی شناختی و معرفت‌شناختی هستند که در دو قوس نزول و صعود مطرح می‌شوند. بدین ترتیب، در قوس نزول، تجلی حاصل ملاحظه حسن ذاتی خداوند در مرآت اکوان و عوالم است و در قوس صعود، عشق راهبر انسان برای شهود این تجلی جمال مطلق است. در مقاله حاضر این موضوع با رویکرد به اندیشه عرفانی امام خمینی بررسی و تحلیل خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (بی‌تا)الاشارات و التنبیهات (معالمحاکمات)،شارح: محمدبن‌محمد قطب‌الدین رازی، قم: دفتر نشرالکتاب.
- ابن عربی، محی‌الدین. (بی‌تا) الفتوحات المکیه، بیروت:دارالتراث العربی.
- ــــــــــــــــــ . (1370) کتاب المسائل (التنزلات لیلیه)، مقدمه و تصحیح و ترجمه و تعلیق: سید محمد دامادی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- ــــــــــــــــــ . (1980) فصوص الحکم، به کوشش ابوالعلاء عفیفی، بیروت: انتشارات دارالکتاب العربی.
- اردبیلی، عبدالغنی. (1385) تقریرات فلسفی امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- امام خمینی، سید روح الله. (1380) شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (1385) سرالصلوة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (1386)مصباح‌الهدایة الی الخلافة و الولایة، مقدمه: سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (الف 1373) آدابالصلوة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (ب 1373) شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (1389) تفسیر و شواهد قرآنی در آثار امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (1410 ق) تعلیقات علی شرح «فصوصالحکم» و «مصباحالانس»، قم: مؤسسه پاسدار اسلام.
- ــــــــــــــــــ . (الف 1374) دیوان امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- ــــــــــــــــــ . (ب 1374) شرح دعای سحر(ترجمه فارسی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- انصاری،عبدالله بن محمد.(7731) مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری، تصحیح محمد سرور مولایی، تهران: انتشارات توس.
- جهانگیری، محسن. (1359) محیالدینبنعربی؛ چهره برجسته عرفان اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- خوارزمی، تاج‌الدین حسین. (1385) شرح فصوصالحکم، به اهتمام نجیب مایل هروی، تهران: انتشارات مولی.
- دهخدا، علی‌اکبر.(1341)لغتنامه، زیرنظر دکتر محمد معین، انتشارات دانشگاه تهران.
- دیلمی، ابوالحسن علی بن محمد.(1428ق) عطفالالف المألوف علیاللام المعطوف، تحقیق حسن محمود عبداللطیف الشافعی و جوزیف نورمنت بل، بیروت: دارالکتاب اللبنانی، چاپ اول.
- روزبهان بقلی، ابو محمد. (1426 ق) مشربالارواح، با تصحیح عاصم ابراهیم کیالی حسینی شاذلی درقاوی، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
- ستاری، جلال. (1392) عشق صوفیانه، تهران: نشر مرکز، چاپ هفتم.
- سهروردی، یحیی بن حبش. (1372) مجموعه مصنفات، با تصحیح و مقدمه هانری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ دوم.
- عین‌القضاة، عبدالله بن محمد. (1373)تمهیدات، مقدمه و تحشیه و تعلیق عفیف عسیران، انتشارات منوچهری، چاپ چهارم.
- غزالی، احمد بن محمد. (1359) سوانحالعشاق، با تصحیح هلموت ریتر با تصحیحات جدید، مقدمه و توضیحات نصرالله پورجوادی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- قونوی، صدرالدین. (1362) النصوص، به کوشش جلال‌الدین آشتیانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- قیصری رومی، محمد داوود. (1375) شرح فصوصالحکم، به کوشش سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- کلاباذی، ابوبکرمحمدبن ابراهیم. (1422 ق) التعرف لمذهب اهل التصوف، مراجعه و تحقیق شمس‌الدین احمد، بیروت: انتشارات دارالکتب العلمیه.
- گوهرین، سید صادق. (1376) شرح اصطلاحات تصوف، تهران: انتشارات زوار، چاپ دوم.
- ملاصدرا، صدرالدین محمدبن‌ابراهیم. (1354) مبدأ و معاد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
- ــــــــــــــــــ . (1368) الحکمة ‌المتعالیة فی‌الاسفار الاربعه، مقدمه محمدرضا مظفر، قم: مکتبه المصطفوی، چاپ دوم.
- مولوی، جلال‌الدین محمد. (1376) مثنوی، با تصحیح عبدالکریم سروش، تهران: علمی فرهنگی.
- نسفی، عزیزالدین. (1386) کتاب الانسان الکامل، با مقدمه هانری کربن، تصحیح ماریژان موله، ترجمه ضیاءالدین دهشیری، تهران: طهوری.