مبانی فقهی و حقوقی حق اختراع با رویکردی به دیدگاه‌ امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری فقه و حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران، ایران.

چکیده

حمایت از حق اختراع[1] به‌عنوان مصداق اصلی حقوق مالکیت‌های صنعتی[2] و اعطای حقوق انحصاری مادی و معنوی به صاحب ورقه اختراع و سابقه تقنینی موضوع در سال 1310 و قبل از تصویب قوانینی همچون قانون مدنی و قانون تجارت، مبین حمایت قانونی از حق اختراع است، مع‌الوصف علی‌رغم تصویب قوانین متعدد داخلی و نیز کنوانسیون‌های مختلف بین‌المللی ازجمله کنوانسیون پاریس (1883)[3] و موافقت‌نامه تریپس[4] و الحاق کشورمان به برخی از این کنوانسیون‌ها، مبانی فقهی و حقوقی این حق به لحاظ فقدان سابقه موضوع در حقوق اسلامی و با توجه به نوپایی این شاخه از حقوق که به تعبیر فقها جزء مسائل مستحدثه محسوب می‌شود، چالش‌ها و دیدگاه‌های متفاوت و بعضاً متعارضی را پدیدار ساخته است. در این مقاله بدواً به بررسی دیدگاه‌های مخالفین و موافقین این دسته از حقوق پرداخته و ضمن طرح دیدگاه‌ امام خمینی در این خصوص، برخی مبانی حقوقی موضوع را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.
 
[1]. patent
[2].industrial property
[3].Paris Convention for the Protection of Industrial Property
[4].Agreement on Trade Related of Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPs)
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • آیتی، حمید.(1375)حقوق آفرینش‌های فکری با تأکید بر حقوق آفرینش‌های ادبی و هنری، نشر حقوقدان، چاپ اول.
  • اشتیاق، وحید. (1371) «نظر چند تن از فقها و آیات عظام پیرامون حقوق مالکیت‌های فکری»، فصلنامه رهنمون مدرسه عالی شهید مطهری، شماره2و3
  • امام خمینى، سیدروح‌‏الله. (1426 ق.) الإجتهاد و التقلید، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینى، چاپ دوم.
  • امام خمینى، سیدروح‌‏الله. (1385) تحریر الوسیلة (ترجمه فارسى)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ اول.
  • امامی، نورالدین. (1371) «حقوق مالکیت های فکری»، فصلنامه رهنمون مدرسه عالی شهید مطهری، شماره 2و 3
  • انصاری، مرتضی. (1416ق) فرائد الاصول (رسائل)، قم: انتشارات مؤسسه نشر اسلامی، چاپ پنجم.
  • پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات
  • حکمت نیا، محمود. (1387) مبانی مالکیت فکری، نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ دوم.
  • حلیمی، عمران. (1384) «مبانی فقهی و حقوقی مالکیت معنوی از دیدگاه مذاهب»،پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی،شماره 16
  • خدمتگزار، محسن.(1391) فلسفه مالکیت فکری، تهران: نشر میزان،چاپ دوم.
  • درینی، فتحی. (1376) حقوق مؤلفان، مترجمان، هنرمندان و ناشران در فقه معاصر اسلامی، ترجمه محمودرضا افتخار زاده، تهران: نشر هزاران.
  • رحیمی، مرتضی و عباسعلی سلطانی. (1385) «مبانی فقهی حقوق مالکیت معنوی در فقه شیعه»، نشریه الهیات و معارف اسلامی، شماره 73، صص172-132.
  • سروش، عبدالکریم. (1378) بسط تجربه نبوی، نشر مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ دوم.
  • صادقی نشاط، امیر. (1376) حمایت از حقوق پدیداورندگان نرم افزارهای کامپیوتری، دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک کشور، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
  • صادقی، محسن. (1381) «حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای با تأکید بر قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای مصوب 1379»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، دانشکده علوم قضائی و خدمات اداری، شماره26
  • عمید، حسن .(1371) فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر،چاپ اول.
  • مازندرانی،محمد صالح .(1388ق) شرح اصول کافی، تهران: نشر اسلامیه.
  • محقق داماد، سید مصطفی. (1380) قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ هشتم.
  • محمدی، ابوالحسن .(1378) مبانی استنباط حقوق اسلامی، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه، چاپ یازدهم .
  • مطهری، احمد. (1403ق) مستند تحریرالوسیله،مسائل المستحدثه، قم:چاپ‌خانه خیام.
  • مطهری، مرتضی.(1392) نظری به اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات صدرا، چاپ دهم
  • معین ، محمد.(1371) فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ هشتم.
  • منصور آبادی، عباس و جواد ریاحی .(1391) «مفهوم شناسی«مبانی» در پژوهش‌های حقوقی»، مجله پژوهش‌های حقوقی، شماره22، صص 24-9.
  • موسوی بجنوردی، سید محمد.(1373) «میزگردی پیرامون حقوق مالکیت‌های فکری»، روزنامه همشهری، شماره595،
  • موسوی بجنوردی، سید محمد.(1393/4/8) «مشروعیت مالکیت معنوی»،روزنامه آرمان امروز، شماره 2505.
  • موسوی بجنوردی، سید محمد. (1388) قواعد فقهیه، تهران: انتشارات مجد، چاپ دوم.
  • میرحسینی، سید حسن. (1387) حقوق اختراعات، تهران: نشر میزان، چاپ اول.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار