در عصر جدید، دموکراسی یک خواستۀ عمومی و نظام‌های غیر‌دموکراتیک در معرض سقوط هستند. تفاوت اساسی آن‌ها، در نقش مردم است. مسئلۀ مقالۀ پیش‌رو، بررسی جایگاه جمهوریت در نظام جمهوری اسلامی از دیدگاه امام خمینی است که از علل مؤثر ثبات و پایداری آن است. برای کشف مؤلفه‌های آن، صحیفه امام با روش تحلیل مضمونی، در حد اشباع داده‌های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق در قالب جداول مضامین پایه، سازمان‌دهنده، فراگیر و شبکه مضامین نشان دادند که: 1. مشروعیت نظام سیاسی، دو ساحت دارد، ساحت الهی (اسلامیت) و مردمی (جمهوریت) که رابطۀ تنگاتنگ دارند و نافی یکدیگر نیستند. 2. خواست و ارادۀ مردم، نقش کلیدی در قدرت دارد و منطق آن از نظام دموکراسی سکولار لیبرال و سوسیال متمایز است. 3. قانون‌مندی وجه مشخصه آن و تأمین‌کنندۀ حقوق مردم است. 4. مردم صرفاً مکلف به تبعیت نیستند، بلکه حق اساسی در ایجاد حاکمیت و نظارت بر عملکرد کارگزاران در تمام سطوح دارند. 5. کارگزاران در قبال جایگاه و عملکرد خود پاسخگو هستند. 6. مناصب موقت و مقامات منتخب مردم هستند. تبیین این مؤلفه‌ها، می‌تواند باعث تغییر رویکرد اجتماعی و سازمانی در عرصه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری و گامی در جهت پایان‌بخشیدن به چالش رابطۀ جمهوریت و اسلامیت باشد.
آربلاستر، آنتونی (1389). دموکراسی. ترجمه حسن مرتضوی، تهران: آشیان.
ابراهیمی، هابیل (1400). نقش و جایگاه جمهوریت از منظر حقوق عمومی با توجه به منظومه فکری حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری. رساله دکتری، دانشگاه تهران، پردیس‌های منطقه‌ای -پردیس بین‌المللی ارس: قابل ارزیابی از گنج، پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک. https:/0 /0 ganj.irandoc.ac.ir).
اشرفی، اکبر (1398). از ولی منتخب مردم تا مردم‌سالاری دینی: بررسی جایگاه مردم در نظام ولایت از منظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 9(33)، 1-14. doi: 22084/0 RJIR.2020.21012.3000
امام خمینی، سید روح‌الله (الف 1381). المکاسب المحرمه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، دوجلدی.
امام خمینی، سید روح‌الله (ب 1381). ولایت‌فقیه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روح‌الله (1385). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 22 جلدی.
امام خمینی، سید روح‌الله (1392). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
انصاری، حمید (1385). میزان رأی ملت است. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
باتامور، تی. بی (1369). نخبگان و جامعه. ترجمه علیرضا طیب، تهران: دانشگاه تهران.
بازرگان، مهدی (1363). انقلاب ایران در دو حرکت. تهران: نراقی.
بشیریه، حسین (1387). جامعه‌شناسی سیاسی. تهران: نشر نی.
بنتهام، دیوید و بویل، کوین (1379). دموکراسی چیست؟ ترجمه شهرام نقش تبریزی، تهران: ققنوس.
حبیبی، آرش (1397). آموزش کاربردی نرم‌افزار SPSS. نشر الکترونیک: پایگاه اینترنتی پارس مدیر.
دارا، جلیل و خاکی، محسن (1396). کارآمدی و تداوم نظام مردم‌سالاری دینی از منظر سرمایه اجتماعی. مطالعات انقلاب اسلامی، 14(51)، 203-222. dor:1001.1.20085834.1396.14.51.10.1
دشت کوهی، محسن (1396). جایگاه مردم از منظر کارآمدی در اندیشه سیاسی شیعه و مقایسه آن با اندیشه سیاسی سلفی با تأکید بر آراء امام خمینی.رساله دکتری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، قابل ارزیابی از گنج، پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک. https:/0 /0 ganj.irandoc.ac.ir).
رحمانی، قدرت الله (1402). امام خمینی و مراتب ظهور ارادۀ قوه مؤسس در ازاله مشروعیت از رژیم سلطنتی در ایران. پژوهشنامه متین، 25(100)، 57- 86 doi: 22034/0 MATIN.2023.349218.2069.
رفیع‌پور، فرامرز. (1382) تکنیک‌های خاص تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: انتشار.
سبحانی، جعفر (1423 ق). تهذیب الاصول. تقریر ابحاث امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
شیخ‌زاده، محمد (1391). الگوی رهبری خدمتگزار مبتنی بر دیدگاه امام خمینی (ره). دو فصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت، 1(1)، 7-36. https:/0 /0 rsm.rihu.ac.ir/0 article_331.html
صمدیار، حسین، عربیان، اصغر و نقیبی، ابوالقاسم. (1399). مشروعیت سیاسی در حاکمیت مبتنی بر دلیل عقل با رویکردی به مبانی فکری امام خمینی، پژوهشنامه متین، 22(89)، 55-83. doi: 22034/0 MATIN.2021.131733 dor: 20.1001.1.24236462.1399.22.89.3.6
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمد سعید، فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390). ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻀﻤﻮن و ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ: روﺷﯽ ﺳﺎده و ﮐﺎرآﻣﺪ ﺑﺮای ﺗﺒﯿﯿﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در داده‌های ﮐﯿﻔﯽ. اندیشه مدیریت راهبردی، 5(2)، 198-151. doi:30497/0 SMT.2011.163
عالم، عبدالرحمن (1390). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
عبدی، عباس (1389). تحلیل محتوای مطالب امام خمینی در پیام‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها 1341-1368. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
فراتی، عبدالوهاب. (1387). روحانیت، سیاست و دموکراسی. مطالعات انقلاب اسلامی، 4(14)، 204-189. https:/0 /0 enghelab.maaref.ac.ir/0 article-1-1841-fa.html ir/0 article
قاسمی طوسی، محمد اسماعیل. (1379). جایگاه و نقش مردم در نظام جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی،پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم: دانشگاه عالی باقرالعلوم (ع)، قابل ارزیابی از گنج، پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک. https:/0 /0 ganj.irandoc.ac.ir).
قمی، محسن و فقیهی واعظی، سید مهدی (1392). کارآمدی فقه سیاسی در نظام مردم‌سالاری دینی. پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 2(4)، 24-7. https:/0 /0 www.roir.ir/0 article_63393.html
قنواتی، خدا خواست (1380). جمهوریت و اسلامیت در اندیشه سیاسی امام خمینی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران، قابل ارزیابی از گنج، پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک. https:/0 /0 ganj.irandoc.ac.ir).
کریمی والا، محمدرضا و زمانی، محمد‌مهدی (1397). جایگاه سیاسی مردم در نظریه ولایت مطلقه فقیه در اندیشه امام خمینی و نظریه خلافت در اندیشه اخوان المسلمین مصر. مطالعات انقلاب اسلامی، 15(54)، 164-147. dor: 1001.1.20085834.1397.15.54.8.2
کیا، علی‌اصغر و فقیهی نژاد، مهدی (1397). تحلیل مضمون مفاهیم ارتباطات و توسعه در مفاد برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران.مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی. 6(11)، 71-33.dor:1001.1.23295599.1397.6.11.2.8
کیویستو، پیتر (1383). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
گیدنز، آنتونی (1374). جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
لفت ریچ، آدریان (1382). دموکراسی و توسعه. ترجمه احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
لک‌زایی، نجف و مقیمی، غلام‌حسن (1390). نسبت مشروعیت و مشارکت سیاسی در اندیشه سیاسی امام خمینی. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 1 (1)، 28-1. https:/0 /0 rjir.basu.ac.ir/0 article_1_1.html
مدنی، جلال‌الدین(1388). حقوق اساسی و نهادهای‌سیاسی جمهوری اسلامی ایران با آخرین تحولات. تهران: انتشارات پایدار.
مصباح یزدی، محمدتقی (1386). نگاهی گذرا به ولایت‌فقیه. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391). مشکات: نظریه حقوقی اسلام. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، دوجلدی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1395). مشکات: پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ج 1-5. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
نوبهار، رحیم و متقی، سید محمدرضا (1402).جمهوریت و الزامات شکلی و محتوایی آن در نظام جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه متین، 25(100)، 113-143. doi:22034/0 MATIN.2022.282777.1872
)