فوق لیسانس فلسفه در غرب ، دکترای فلسفه اسلامی دانشگاه تربیت مدرس ، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم
چکیده
چکیده:
نویسنده در ابتدا به طرح مسألة شناخت میپردازد و اینکه با عنایت به ضرورت تلاش عقلی و فلسفی برای حل مسائل مربوط به شناخت هستی در اولین گامها با این سؤال مواجه میشویم که آیا عقل بشر توان حل این مسائل را دارد یا خیر؟ سپس به دلیل مقام ویژة حمل در فلسفه، آن را مطرح و یکی از امهات مسائل فلسفة اسلامی به شمار میآورند و قائلند به اینکه بدون حمل حمایت از واقعیات هستی امکانپذیر نیست. در ادامه به حقیقت حمل میپردازند که حمل در حقیقت ملاک وحدت و یگانگی بین دو مفهوم متغایر است و هوهویت در باب قضایا چیزی جز حمل نیست. نویسنده در پایان به تقسیمات حمل و معانی مختلف آن و پاسخ به شبهات مطرح شده در این زمینه میپردازد. خلاصه ماشینی:
نتیجة سخن آنان این است که ژ قضیة «انسان انسان است» که به عنوان حمل اولی ذاتی نمایانگر بهترین نوع وحدت است، نه تنها چیزی بر شناخت تصوری خود شخص افاده نمیکند، بلکه به دیگران نیز معرفت جدیدی نمیدهد. نتیجه اینکه جای هیچگونه تردیدی نیست که آنچه میتواند موجب صحت حمل در باب قضایا واقع شود، چیزی جز نوعی اتّحاد نیست، ولی در این مسأله نیز تردید وجود ندارد که در باب حمل همواره باید نوعی دوگانگی را در نظر گرفت، زیرا اگر نوعی از دوگانگی در نظر گرفته نشود، عنوان حمل معنی خود را از دست میدهد و چیزی جز وحدت صرف به جای نمیماند. با توجه به مطالب بیان شده میتوان چنین نتیجه گرفت که اشتراک «اوّل» در اصطلاح حمل اوّلی نزد شیخالرئیس و ملاصدرا اشتراک لفظی است 2ـ1ـ4ـ معانی مختلف ذاتی از جمله موارد قابل بررسی در حمل اوّلی ذاتی این است که منظور از ذاتی در این حمل چیست؟ برای تبیین این امر میتوان گفت کلمه ذاتی در علم منطق در دو مورد به کار میرود و دارای معانی گوناگون است: یکی از موارد استعمال کلمة ذاتی در باب ایساغوجی و کلیات خمس است و مراد از ذاتی در آنجا، مفهوم کلیای است که مقوم ماهیت است و بیرون از معنای آن نیست و آن بر سه قسم است: 1ـ نوع که عین ماهیت افراد است. حمل شایع صناعی در مواردی یافت میشود که به آنها اشاره میکنیم: 1ـ2ـ4ـ محمول ناظر بر طبیعت موضوع باشد موضوع که یکی از افراد و مصادیق محمول است، فرد یک معقول ثانی منطقی واقع شود که این شأن قضایای طبیعیه است.