جایگاه مروت در عدالتِ شاهد با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

چکیده: در احکام شرع بسیاری از موضوعات ازجمله مرجعیت، قضاوت، امامت جمعه و جماعت، ادای شهادت و... مشروط به عدالت شده‌‌اند. در تعریف عدالت، علاوه بر عدم ارتکاب کبائر و عدم اصرار بر صغائر، بسیاری از فقهای متأخر، شرط مروت را نیز معتبر دانسته‌‌اند. و فردی که رفتارهای خلاف مروت انجام می‌‌دهد را فاقد صلاحیت لازم برای به عهده‌گیری مسئولیت‌های مذکور می‌دانند. در این نوشتار که به روش توصیفی - تحلیلی تنظیم شده است، سعی برآن است که علاوه بر تبیین دقیق واژۀ مروت و مصادیق آن، به بررسی مبانی فقهی اشتراط مروت در عدالت و اختلاف نظر فقها در این باره پرداخته شود و نهایتاً نظر امام خمینی در رابطه با جایگاه مروت در عدالت شاهد مورد تدقیق قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    • ابن‌براج، قاضی‌‌عبدالعزیز. (1406ق) المهذب، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیۀ قم.
    • ابن منظور. (1405ق) لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
    • امام خمینی. (1379) تحریر الوسیلة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینى، چاپ اول.
    • انصاری، مرتضی. (1414ق) رسائل فقهیه، قم: مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول.
    • بهایی عاملی، محمدبن حسین. (1319) جامع عباسی، تهران: انتشارات فراهانی.
    • تبریزی، میرزا جواد.(1416ق) صراط النجاۀ، بی‌جا: دفتر نشر برگزیده.
    • جوهری، اسماعیل بن حماد. (1407ق) الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت: دارالعلم، چاپ چهارم.
    • حائری، سید کاظم. (1415ق) القضاء فی الفقه الاسلامی، قم: مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول.
    • حرعاملی، محمدبن حسن. (1414ق) وسائل الشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    • حسینی تهرانی، محمدحسین. (1392) الدر النضید، بیروت: دارالمحجۀ البیضاء.
    • حسینی روحانی، محمدصادق. (1414ق) فقه الصادق، قم: مؤسسه دارالکتاب، چاپ سوم.
    • حلی (فخرالمحققین)، محمد‌‌بن‌‌حسن. (1378) ایضاح الفوائد، قم: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
    • دهخدا، علی اکبر. (1372) لغتنامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
    • شهید ثانی، زین‌‌الدین. (1410ق) شرح لمعه، قم: انتشارات داوری، چاپ اول.
    • شیخ صدوق.(1415ق) المقنع، قم: مؤسسه امام هادی.
    • شیخ مفید. (1410ق) المقنعه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیۀ قم.
    • علامه حلی، حسن ‌‌بن ‌‌یوسف. (1410ق) ارشادالاذهان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیۀ قم، چاپ اول.
    • ــــــــــــــــــ . (1413ق) قواعدالاحکام، قم: مؤسسه نشر اسلامی، چاپ اول.
    • طوسی، محمد بن حسن. (1387) المبسوط، تهران: مکتبه مرتضویه.
    • فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق) العین، بی‌جا: مؤسسه دارالهجره، چاپ دوم.
    • گلپایگانی، محمدرضا. (1405ق) کتاب الشهادات، قم: دارالقرآن.
    • محقق‌ حلی، جعفر‌‌بن‌‌حسن. (1410ق) مختصرالنافع، تهران: مؤسسه بعثت.
    • میرزا قمی، ابوالقاسم. (1413ق) جامع الشتات، بی‌جا: مؤسسه کیهان، چاپ اول.
    • نجفی اصفهانی، محمدحسن. (1363) جواهرالکلام، بیروت: دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم.
    • النووی، محیی الدین. (بی‌تا) المجموع، بی‌جا: دارالفکر.
    • همدانی، آقارضا.(بی‌تا) مصباح الفقیه، مکتبه صدر، چاپ سنگی.