شرط «رضایت اکثریت» در تشکیل حکومت و استمرار آن از دیدگاه امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مستقل

2 استادیار علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

10.22034/matin.2023.375499.2120

چکیده

یکی از مسائل مهم فقه سیاسی، مسأله اشتراط رضایت اکثریت در تصدی منصب ولایت عامه توسط فقیه جامع الشرایط است. تحقیق حاضر با رجوع به بیانات و مکتوبات امام خمینی(ره) به عنوان نظریه‌پرداز و بنیانگذار حکومت دینی در ایران، این مسأله مهم را مورد بررسی قرار داده است. پرسش اصلی این است که «از دیدگاه امام خمینی(ره) رضایت اکثریت مردم چه نقشی در مشروعیت‌بخشی به حکومت فقیه جامع الشرایط و استمرار آن دارد؟» مفاد برخی نظریات این است که اگر فقیه عادل با حمایت و همکاری گروه‌هایی از مردم که در اقلیت هستند بتواند تشکیل حکومت دهد، موظف به اقدام عملی است؛ اما تحلیل داده‌های گردآوری شده در این تحقیق نشان داد که از دیدگاه امام خمینی(ره) رضایت اکثریت مردم اگر چه در ثبوت ولایت عامه تأثیری ندارد، لکن شرط شرعی و عقلی برای تولّی منصب ولایت است و فقیه عادل، اگر چه واجد شرایط حکمرانی باشد، نمی‌تواند بدون کسب رضایت اکثریت مطلق بر آنان حکومت کند. داده‌های این تحقیق به شیوه کتابخانه ای و با محوریت متن صحیفه امام گرداوری شده و به شیوه تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها

موضوعات