واکاوی تأثیر گفتمان سیاست اسلامی امام خمینی (س) بر روشنگری امت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم سیاسی، استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین

چکیده

 زمینه و هدفبیداری اسلامی، پدیدهای است که در عصر سیطرة فکری، فرهنگی و سیاسی استعمار در جهان اسلام از اندیشههای بزرگانی چون جمالالدین اسدآبادی آغاز گردید؛ اما نتوانست طرحی نو دراندازد. امام خمینی نخستین متفکری بود که بیداری اسلامی را به گفتمان و رفتار سیاسی بدل نمود و توانست با رهبری فکری تحول برانگیز، خیزش اسلامی علیه نظام سلطه و دیکتاتوریهای دستنشانده آن را وارد اراده عمومی مسلمانان، مستضعفان و جنبشهای آزادیبخش جهان نماید.فرض ما در تحقیق فوق این است که گفتمان سیاسی امام خمینی بر روشنگری و آگاهی امت اسلامی تأثیر دارد. روش این مقاله، روش کتابخانه‌ای با رویکرد تحلیل اسنادی و ابزار گردآوری، جمع‌آوری و مطالعه منابع، استخراج داده‌ها، طبقه‌بندی و بهره‌برداری و تحلیل آن‌هاست.یافتههای پژوهش حاکی از آن است که اندیشههای امام خمینی، بزرگترین آموزه برای قیامهای مردمی جهان اسلام است. نقش امام ترکیب تفکر رهایی اسلامی با اراده جمعی بود که دستاورد آن ایجاد گفتمان مسلط به نام بیداری ملل اسلامی است. راهبردهای امام در این مسیر عبارت بودند از: احیای اسلام سیاسی، نفی نظامهای سیاسی غیر مردمی و غرب محور، دفاع از تلفیق دین و سیاست، نفی سلطه و صهیونیسم و روز جهانی قدس، وحدت اسلامی و ...

کلیدواژه‌ها


 
- امام خمینی، سید روح‌الله. (1385)صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم.
- ــــــــــــــــــ . (بی‌تا) ولایتفقیه، قم: انتشارات آزادی.
- ــــــــــــــــــ . (1369) وصیتنامه الهی - سیاسی امام، تهران:  نشر اسوه.
- بابی، سعید.(1379) هراس بنیادین (اروپا مداری و ظهور اسلامگرایی)، ترجمه غلامرضا جمشیدی‌ها و موسی عنبری، تهران: دانشگاه تهران.
- بهروز لک، غلامرضا.(1386) «اسلام سیاسی و اسلام‌گرایی معاصر»، پگاه حوزه، شماره 209.
- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار هزاران نفر از معلمان سراسر کشور: 14/02/1390.
- حسینی زاده، محمدعلی (1386) اسلام سیاسی در ایران، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
- مجلسی، محمدباقر. (1362 ق) بحارالانوار، تحقیق و تعلیق: سید جواد علوی، تهران: دارالکتب اسلامیه.
- مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.(1384) بیداری اسلامی، چشمانداز آینده و هدایت آن: مجموعه مقالات هفدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
- مهیار، رضا.(1389) فرهنگ عربی به فارسی، تهران: نشر دانشیار.