بررسی عوامل مؤثر در همگرایی مردم با نظام در اندیشة امام خمینی(س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ، گروه معارف، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.

2 دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، گروه معارف، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.

چکیده

از زیربنایی‌ترین راهبردهای نظام اسلامی در حفظ و تقویت حکومت اسلامی و با هدفِ تحقق آرمان‌های دینی و اسلامی، ایجاد زمینة تشریک‌مساعی دولت و ملت و همگرایی مردم با نظام است. برای نیل به این مقصود نیاز به بازشناسایی و تبیین دیدگاه‌های سیاسی امام خمینی به‌عنوان بنیان‌گذار جمهوری اسلامی دراین‌باره است. در این پژوهش که به شکل توصیفی ـ تحلیلی انجام پذیرفته، چنین به‌دست‌آمده که ایجاد همگرایی بین مردم و نظام، مبتنی بر عواملی چون وجود نهاد مرجعیت دینی و رهبری سیاسی، رضایتمندی و مشارکت مردم در امور و قانون‌مداری مسئولان است و امام خمینی با استفاده از نهاد مرجعیت و رهبری و تأسیس حکومت اسلامی در قالب جمهوریت، با اقداماتی مثل مشارکت دادن مردم در ادارة کشور، محوریت دادن به اصل تکلیف، قانون و عدالت اجتماعی؛ گفتمان‌سازی ساده‌زیستی، ایجاد وحدت میان مردم، فقرزدایی، ایثارگری و به رسمیت شناختن حق نظارت برای مردم به تحقق عوامل همگرایی عینیت بخشید.

کلیدواژه‌ها


-        آبراهامز، جی.اچ. (1363) مبانی و رشد جامعهشناسی، ترجمه حسن پویان، تهران: انتشارات چاپخش، چاپ دوم، 1 جلد.
-         آشوری لنگرودی، حسن. (1378) «امام خمینی و حفظ مصالح نظام»، حوزه، شماره 4.
-        امام خمینی، سید روح‌الله. (1379) تحریرالوسیله، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی ،‌ چاپ اول.‌
-         امام خمینی، سید روح‌الله. (1374) شئون و اختیارات ولیفقیه، ترجمة مبحث ولایت‌فقیه از کتاب البیع، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم، 1 جلد.
-         امام خمینی، سید روح‌الله. (1381) ولایتفقیه(حکومت اسلامى) تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، چاپ یازدهم، 1 جلد.
-         امام خمینی، سید روح‌الله. (1385) صحیفه امام(دوره 22جلدی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم.
-         امام خمینی، سید روح‌الله. (1387) وصیتنامه سیاسی - الهی امام خمینی(س)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، چاپ نوزدهم، 1 جلد.
-         امام خمینی، سید روح‌الله.  (1421ق) کتاب البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ اول، 5 جلد.
-         امام خمینی، سید روح‌الله.  (بی‌تا) کشف اسرار، بی‌جا، بی‌نا.
-         اشرفی، اکبر. (1382) «نقش مرجعیت در رهبری سیاسی امام خمینی»، پژوهشنامه متین، شماره 21.
-         بنی‌صدر، ابوالحسن. (1359) روزها بر رئیسجمهور چه میگذرد، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ اول، 1 جلد.
-         بیرو، آلن. (1380) فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان، چاپ چهارم، 1 جلد.
-         تاجیک، محمدرضا. (1379) «میزگرد وفاق اجتماعی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 2 و 3.
-         جاوید، محمدجواد. (1388) نظریة نسبیت در حقوق شهروندی، تهران: نشر گرایش، چاپ اول، 1 جلد.
-         جوادی آملی، عبدالله. (1387) ولایت، فقاهت، عدالت، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ هفتم، 1 جلد.
-         حر عاملی، محمدبن حسن. (1409ق) تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة‌، قم: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام، چاپ اول، 30 جلد.
 
-         حکیم، محمدتقی. (1418ق) الاصول العامه للفقه المقارن، تهران: المجمع العالمی لأهل البیت، چاپ اول.
-         درودیان، محمد. (1375) از خرمشهر تا فاو، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ چهارم، 1 جلد.
-         درویشی سه تلانی، فرهاد. (1385) سیره عملی امام خمینی در اداره امور کشور (1368-1357)، تهران: انتشارات عروج، چاپ دوم، 1 جلد.
-         دهخدا، علی‌اکبر.(1373) لغتنامه، تهران: انتشارات امیرکبیر، 14 جلد.
-         ریمون، آرون. (1393) مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعهشناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نهم، 1 جلد.
-         زرگری نژاد، غلامحسین. (1383) تاریخ تحلیلی اسلام، قم: انتشارات آیت عشق، چاپ چهارم، 1 جلد.
-         زیباکلام، صادق. (1378) «میزگرد پیرامون همبستگی ملی و وفاق اجتماعی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 1.
-         شعبانی، محمدرضا. (1380) نقش مشارکت مردم در مدیریت بحران، پایان‌نامه دکتری، رشته مدیریت.
-         صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1417 ق) جامع الأحکام، قم: انتشارات حضرت معصومه سلام‌الله علیها، چاپ چهارم، 2 جلد.
-         طباطبایی، صادق. (1388) خاطرات سیاسی- اجتماعی، تهران: عروج، چاپ دوم، 3 جلد.
-         طباطبایی، محمدحسین. (1341) اجتهاد و تقلید در اسلام و شیعه، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1 جلد.
-         قاضی‌زاده، کاظم. (1378) ولایتفقیه و حکومت اسلامی در منظر امام خمینی، تهران: انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1 جلد.
-         کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق) الکافی، علی‌اکبر غفارى، تهران:‌ دار الکتب الإسلامیة‌، چاپ چهارم، 8 جلد.
-         محقق حلی، جعفربن حسن (1408ق) شرایع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، با تحقیق عبدالحسین محمدعلی بقال، قم: مؤسسه اسماعیلیان‌،‌ چاپ دوم، 4 جلد.
-         موسوی بجنوردی، میرزا حسن. (1419ق) القواعد الفقهیه، مهدى مهریزى - محمدحسن درایتى، قم: نشرالهادی‌،‌ چاپ اول، 7 جلد.
-         مؤمن قمی، محمد. (1391) الولایة الالهیة الاسلامیة أو الحکومة الاسلامیة، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعة المدرسین، چاپ دوم، 1 جلد
-         نجفی، محمدحسن. (1404 ق) جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، با تحقیق و تعلیق عباس قوچانى و على آخوندى، بیروت: دار احیاء التراث العربی‌، چاپ هفتم، 43 جلد.
-         نهجالبلاغه. (1389) ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات پیام مقدس، چاپ دوم.
-         واعظی، احمد. (1384) حکومت اسلامی، تهران: انتشارات نور مطاف، چاپ اول، 1 جلد.
-         هاشمی رفسنجانی، اکبر. (1390) پایان دفاع  - آغاز سازندگی، کارنامه و خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی سال1367 به اهتمام علیرضا هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف، چاپ اول، 1 جلد.
-         هاشمی رفسنجانی، اکبر. (1389) دفاع و سیاست،کارنامه و خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی سال 1366 به اهتمام علیرضا هاشمی، تهران: دفتر نشر معارف، چاپ اول، 1 جلد.