اصول ثابت و متغیر «حکمرانی علوی» در مدل اجرایی امام خمینی(س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده: امام خمینی بر پایه اصل «ولایت‌فقیه» در تلاش بود آینه‌ای تمام‌نما از حکمرانی علوی مستقر نماید. وجه تشابه «حکمرانی خوب» در اندیشه امام با تعریف غربی در مؤلفه‌های ظاهری آن است که هر دو حاکمیت قانون، مشارکت مردمی، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری و دیگر اصول چون عدالت و برابری و کارآمدی نهاد دولت را موردتوجه قرار داده‌اند؛ اما در رویکرد امام نسبت به غرب رویکرد مادی به‌عنوان هدف میانی و بعد معنوی، هدف غایی و اعتقادی وی محسوب می‌شود. باوجوداین،‌ اصول ثابت و متغیری در حکمرانی علوی در حوزه اجرایی دارند که مبتنی بر مقتضای زمان و مکان و مصالح جامعه اسلامی است. الگوی عملی امام خمینی حکومت علوی بوده؛ اما در این مسیر بالأخص در حوزه اجرایی تماماً یکسان عمل نشده است. یکی از دلایل تفاوت عمل به مسئله مقتضیات زمان و مکان برمی‌گردد؛ اما این موضوع تنها در سایة رعایت ثوابت می‌تواند قابل توجیه باشد.

کلیدواژه‌ها


- امام خمینی، سید روح‌الله. (1385) صحیفه امام (دوره 22 جلدی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم.
- امام خمینی، سید روح‌الله. (1371) چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- پرتال امام خمینی، کدخبر 80985 ri.iniemohk-mami.www
- جاوید، محمدجواد. (1393) https://www.jamaran.ir/fa/tiny/news-77426
- جاوید، محمدجواد وعلی فتاحی زفرقندی. (1392) «راهکارهای مشارکت مردم در ادارة حکومت اسلامی»، فصلنامه دانش حقوق عمومی، سال دوم، شماره 6.
- خزاعی، نرگس، حسین فرزانه پور و هادی پور شافعی. (1394) «تقوای سیاسی و پیامدهای آن در اندیشه امام علی(ع)»، همایش ملی مدیریت و آموزش، دانشگاه ملایر.
- خسرو پناه، عبدالحسین. (1378) «جایگاه مصلحت در حکومت ولایی» در امام خمینی و حکومت اسلامی، احکام حکومتی و مصلحت، کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
- رشیدی، مصطفی. (27 شهریور 1396) «مفهوم حکمرانی خوب و تأثیر آن بر رشد اقتصادی»
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910230000025
- فخارطوسی، جواد. (1392) «تقوای سیاسی قدرتمندان و تفاوت آن با تقوای شخصی»، در دولت مطلوب از دیدگاه امام خمینی، تهران: چاپ و نشر عروج.
- فقیهی، فاطمه. (نیمسال اول 1396-1395) جزوه درسی حقوق عمومی در اسلام، تهران: واحد الکترونیکی.
- ﻗﺮﺑﯽ، ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ. (1392) «ملزومات مشارکت سیاسی مطلوب در انتخابات از منظر امام خمینی»، سایت تحلیلی برهان، http://www.borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=9819 ت(20 مهر 96)
- قشقایی نژاد، مرجان. (1395) اصول حکمرانی خوب، تهران: انتشارات جنگل، جاودانه.