استادیار فلسفه و کلام اسلامی گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج.
10.22034/matin.2023.411856.2192
چکیده
نظامهای اخلاقی، سازمان یافته از مکاتب فکری و نظامهای اعتقادیِ دارای مبانی معرفتی و عملی است. امام خمینی کسی است که راهبردیترین نظام اخلاقی عزتمدار وامدار اندیشهها و اصول کلامی و اعتقادی اوست، بدین جهت پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی کلامی اخلاق در منظومۀ نظری امام خمینی صورت گرفتهاست. روش پژوهش حاضر با روش تحلیل مضمون انجام گرفتهاست. از این رو گزاره های کلامی امام خمینی که قابلیت اصول موضوعه شدن برای اخلاق را دارند استقصاء و استخراج شدهاند سپس با رویکرد اخلاقی، تحلیل مضمون صورت گرفتهاست. یافتهها حاکی از آن است که نظام اخلاقی اسلام، با اصل دانستن حاکمیت الهی بر گسترۀ هستی، لطف پروردگار بر راهنمایی بشر، پذیرش نظام علّی حاکم بر دو ساحت زندگی بشر، ضمانت اجرایی اخلاق را فراهمآورده و تمام جنبههای زیست اخلاقی را پشتیبانی میکند. نتایج حاصل بیانگر آن است که برای داشتن جامعۀ اخلاقی، غنی سازی سامانۀ معرفتی افراد در حوزههای خداشناسی به ویژه صفات الهی، جهانشناسی در دو سطح دنیوی و اخروی، انسانشناسی و تبیین چگونگی تاثیر رفتار اخلاقی انسان بر فرجام او لازم و ضروری است.