2
پژوهشگر گروه دین فرهنگ و ارتباطات مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع)
چکیده
: امروزه حضور گستردة رسانههای جمعی در جهتدهی افکار عمومی جهان واقعیتی انکارناپذیر میباشد که دنیای معاصر را تحت تأثیر قرار داده است. یکی از مهمترین مسائل فلسفی این حوزه در عرصة دین و رسانه نمود پیدا میکند. ذات گرایان این دو مقوله را ذاتاً متعارض یکدیگر تلقی میکنند. در مقابل، معناگرایان تعامل و پیوند بین این دو را مدّ نظر قرارمی دهند؛در این رویکرد رسانه وسیلهای جهت نیل به هر گونه هدفی می باشد. امام خمینی با توجه به فلسفة دینی رسانه به نقش رسانهها در تعلیم و تربیت اقشار و طبقات اجتماعی می پردازند .ایشان علاوه بر اهتمام به محتوای دینی رسانه، ساختار دینی حاکم بر رسانه را نیز مدّنظر قرار داده و توصیه مینمایند از این ابزار در انتقال مبانی و معانی دینی بهره گرفته شود. از سوی دیگر در حوزه کارکردهای اجتماعی وسایل ارتباط جمعی میتوان به شش کارکرد کلی اشاره داشت که عبارتند از: آموزشی، راهنمایی و ارشادی، همبستگی اجتماعی، تفریح و سرگرمی، اطلاعرسانی، بسیج و تبلیغ. تحلیل محتوای دیدگاههای امام خمینی در خصوص رسانه ملی، هنجارهای یازده گانهای را به دست میدهد که وظایف اصلی صدا و سیما و سایر رسانههای جمعی را تبیین مینماید. این پژوهش میتواند گامی در جهت ارائه نظریه هنجاری رسانههای جمهوری اسلامی تلقی شود.