جهانی شدن و سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

2 معاون پژوهشی و هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

چکیده

جهانی شدن به واسطه تغییراتی که در سطوح مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پدید می‌آورد برای سیاست فرهنگی کشورها هم محدویت آفرین است و هم فرصت ساز. نقش عمده دولتها در سیاست‌گذاری فرهنگی و تمایل آنها به حفظ، گسترش و تقویت فرهنگ ملّی تحت تأثیر جهانی شدن قرار گرفته و موجب پیگیری نوعی سیاست فرهنگی مبتنی بر تنوع و با تأکید بر ویژگیهای فروملّی (محلی) و فراملّی شده است. از حساسیتهای ملّی در سیاست فرهنگی کشورها در پاره‌ای موارد کاسته شده و کنترل فرهنگی به آرزوی دست نیافتنی تبدیل شده است. تعقیب سیاست فرهنگی در قلمرو ملّی در اغلب موارد توفیقی نداشته و بسیاری از فعالیتهای فرهنگی حالت تجاری به خود گرفته است. در مجموع، جهانی شدن هم زمینه (محدوده و قلمرو ملی)، هم محتوا (عناصر و اصول ملی) و هم طراح و مجریِ  (دولت) سیاست فرهنگی  را با چالش اساسی و جدّی مواجه کرده است. تحت چنین شرایطی، سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نیز  در سالهای اخیر شاهد تغییراتی بوده است که در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها