ملاک معناداری حروف از دیدگاه زبان شناسی و اصولی با رویکردی به آرای امام خمینی(س)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم) تهران

چکیده

تفکر آدمی این وجه تمایزبخش انسان از دیگر موجودات، برای انتقال به دیگران نیازمند واژگانی است که به مدد زبان انجام می‌شود و بنا بر گفتة برخی زبان شناسان، این زبان است که ما را انسان میکند[لارنس نرسک 1380: 13]  و از اینرومولوی میفرماید:
    آدمی مخفـی است در زیـر زبــان            این زبان پرده است بر درگاه جان
    چون که بادی پرده را درهم کشید            سـرّ صـحن خـانه شـد بـر ما پدید
                                 [مولوی: 122]
در مباحث مربوط به زبان، چگونگی ارتباط لفظ و معنا از دیرباز در منطق ارسطویی و امروزه در فلسفة تحلیلی و فلسفة زبان بحث و کنکاش شده است. در این میان جمهور اندیشمندان به جنبة قراردادی رابطه لفظ و معنا نظر دادهاند و ملاک معناداری را وضع میدانند. حروف به عنوان یک قسم از اقسام کلمه بیشترین مباحث را به خود اختصاص داده است. زیرا حروف نقش غیرقابل انکار در تعقل و تکلم انسانی دارد که نمی توان آنرا نادیده گرفت. به این بیان که اگر انسان معانی حرفیه را نمیتوانست تصور بکند، امکان تفکر از او سلب میگردید. به دلیل آنکه تفکر صرف تداعی معانی نیست که تصورات و معانی مجرد و بدون ارتباط با یکدیگر بتواند زمینة تفکر صحیح و درست را پدید آورد.در این نوشتار کوشش شده است که دیدگاه زبانشناسان و ادبا در کنار آرای اصولیین بویژه امام خمینی(س) در مورد ملاک معناداری و معنای حروف مطرح و به بوته نقد و بررسی گذارده شود.

کلیدواژه‌ها