این مقاله بر اساس مبانی فلسفی و عرفانی (هستیشناسی، معرفتشناسی و انسانشناسی) شیخ اشراق (شهابالدین سهروردی) و امام خمینی، در نگاه به مسئله رهبری در جامعه اسلامی نگاشته شده است. سهروردی با تلفیق نظریات عرفانی و فلسفی، اندیشههای حکمت خسروانی، نظریات ولایت در اندیشه شیعی و مفهوم انسان کامل، تلاش میکند مناسبترین گزینه برای رهبری جامعه اسلامی را صورتبندی کند. امام خمینی نیز با تلفیق نظریات فقهی، فلسفی و عرفانی، اندیشههای کلامی در قالب بحث نبوت و امامت و مفهوم انسان کامل، مسئله رهبری جامعه در عصر غیبت را جستجو میکند. برایناساس، سؤال اصلی این نوشتار عبارت است از: تلاقی عرفان و سیاست چه تأثیری بر نگاه امام خمینی و سهروردی بر مفهوم حکمران جامعه اسلامی داشته است؟ دراینراستا، فرضیه چنین است که از تلاقی دو مفهوم «انسان کامل» و «قدرت» که به ترتیب دو مفهوم عرفانی و سیاسی میباشند مفاهیم «حکیم متأله» و «ولیفقیه» در اندیشه سهروردی و امام خمینی حاصل شده است. این مقاله با روش تطبیقی- توصیفی اشتراکات و افتراقات رویکرد این دو اندیشمند را مورد واکاوی قرار داده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مفهوم حکمران جامعه اسلامی محل تلاقی دیدگاههای عرفانی و سیاسی دو اندیشمند است.
امام خمینی، سید روحالله. (1370) آداب الصلوة (آداب نماز)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روحالله. (1372) مصباح الهدایة الی الخلافة والولایة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روحالله. (1375) تفسیر سوره حمد، تهران:مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روحالله. (1378) سرالصلاة (معراج السالکین و صلاة العارفین)، تهران:مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ ششم.
امام خمینی، سید روحالله. (1389) صحیفه امام ، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روحالله. (1380) شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روحالله. (1394) ولایتفقیه؛ حکومت اسلامی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روحالله. (1410 ق) تعلیقات على شرح «فصوص الحکم» و «مصباح الأنس»، قم: انتشارات مؤسسه پاسدار اسلام.
الگار، حامد. (1380) «ترکیب ابعاد سیاسی و عرفانی در شخصیت امام خمینی» ترجمه صدرالدین موسوی، پژوهشنامه متین، شماره 11 و 12، صص206-193.
جمشیدی، محمدحسین. (1398) اندیشه سیاسی امام خمینی، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
رستم وندی، تقی. (1388) اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی، تهران: مؤسسه انتشاراتی امیرکبیر.
سهروردی، شهابالدین یحیی. (1373) مجموعه مصنفات شیخ اشراق ، به تصحیح و مقدمه هانری کربن (ج 1) و سید حسین نصر (ج 2و3)، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
فوزی، یحیی. (1388) اندیشه سیاسی امام خمینی، قم: دفتر نشر معارف.
کربن، هانری. (1385) روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان، ترجمه احمد فردید و عبدالحمید گلشن، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
یزدی، مصباح. (1382) آموزش فلسفه، تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل.